۱۳ علت زانودرد: آرتروز، آسیب مینیسک، صدمات ورزشی و …

تاریخ: ۲۱ بهمن ۱۳۹۹

درد زانو یکی از شکایت‌های رایج در سیستم اسکلتی و عضلانی است. ساختار زانو شامل استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، غضروف‌ها، عضلات و بورس‌ها است، بنابراین عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند در بروز اختلالات عملکرد زانو نقش داشته باشند. نوع درد می‌تواند از درد خفیف تا درد شدیدی که موجب مشکل در تحمل وزن بدن یا راه رفتن می‌شود، متغیر باشد. درد زانو می‌تواند در تمام گروه‌های سنی، از کودکان تا افراد مسن، تأثیرگذار باشد و به صورت حاد یا مزمن رخ دهد. برخی از علل شایع دردهای زانو شامل آسیب‌های ورزشی، آرتروز (تریاژ زانو)، آسیب‌های منیسکوس (صافی زانو) و شکستگی است.

خبر خوب این است که تقریباً تمام آسیب‌های این مفصل لولایی که با حرکت پای شما سر و کار دارد معمولاً حیاتی نیستند و بسیاری از آن‌ها اغلب نیازی به اقدامات جراحی ندارند. غالباً، فیزیوتراپی به بیماران دچار آسیب‌های غیر جدی زانو کمک می‌کند تا درد خود را کاهش دهند و حرکت کامل این مفصل مهم را بدست آورند.

علت زانو درد

---

دلایل عمده درد زانو عبارتند از:

آرتروز زانو 

آرتروز یکی از علت‌های زانو درد است. دو نوع شایع آرتروز در زانو استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید است.

استئوآرتریت در اثر “فرسودگی” غضروف‌های زانو ایجاد و بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود. با تخریب شدن غضروف، اغلب درد زانو به آرامی شروع می‌شود و به تدریج با حرکت دادن مفصل افزایش می‌یابد.

آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما به چندین مفصل در بدن حمله می‌کند. علاوه بر ناراحتی، تورم، قرمزی و گرما می‌تواند در قسمت پشت زانو ایجاد شود. برخلاف آرتروز، درد در مفصل ناشی از آرتریت روماتوئید با فعالیت بهبود می‌یابد. با هر نوع آرتروز که روبرو شوید، هر دو می‌توانند دردناک و آزار دهنده باشند.

آسیب‌های رباط زانو

چهار رباط اصلی در زانوی شما وجود دارد – دو رباط جانبی و دو رباط صلیبی.

• رباط‌های جانبی در کنار زانوی شما قرار دارند و استخوان ران شما را به استخوان پایین پا متصل می‌کنند. آسیب به رباط جانبی داخلی (MCL) اغلب از یک ضربه مستقیم به قسمت خارجی زانو رخ می‌دهد، که باعث درد در قسمت داخلی می‌شود.
• ضربه به داخل زانو ممکن است باعث آسیب رباط جانبی خارجی (LCL) شود که باعث ایجاد درد در قسمت بیرونی زانو و سنگینی وزن روی آن دشوار می‌شود. رباط‌های صلیبی از داخل مفصل زانو از یکدیگر عبور می‌کنند، یکی به استخوان ساق در جلو پا و دیگری به پشت پا متصل می‌شود.
• آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی متداول ترین نوع آسیب دیدگی زانو است که اغلب در اثر ضربه مستقیم یا تغییر ناگهانی جهت یا سرعت هنگام دویدن ایجاد می‌شود. معمولاً صدای تق تق زانو همراه با خارج شدن مفصل شنیده می‌شود.
• آسیب‌های رباط صلیبی خلفی زانو نادرتر است اما به طور کلی در اثر وارد شدن نیروی زیاد به زانو ایجاد می‌شود. علائم معمولی غیر از درد در پشت زانو شامل تورم زانو و بی ثباتی است.

آسیب‌های مینیسک بعنوان علت زانو درد 

دو قطعه غضروف سخت وجود دارد که بین استخوان ران و استخوان شین ساق پا قرار دارد. پارگی مینیسک یکی از دلایل عمده درد زانو است و ممکن است در افراد جوان یا افراد مسن رخ دهد. با ضعف غضروف‌ها با افزایش سن، مستعد پارگی می شود. فردی که دچار پارگی مینیسک است نیز ممکن است هنگام ایجاد پارگی “صدای تق تق مفصل زانو” را بشنود. این امر اغلب با سفتی تدریجی و تورم همراه با صدا کردن مفصل، قفل کردن یا گرفتگی زانو اتفاق می‌افتد.

تاندونیت کشکک زانو 

تاندونیت کشکک یکی از دلایل زانو درد است که اساساً باعث التهاب تاندون کشکک می‌شود. این همان تاندون بزرگی است که کاسه زانو را به بالای استخوان ران متصل می‌کند. التهاب استخوان کشکک ممکن است شایع‌ترین بیماری در افرادی باشد که در ورزش یا فعالیت‌های دیگری که به دویدن و پرش مکرر نیاز دارند، فعال هستند. افراد مبتلا به این بیماری اغلب یک درد مستمر کسل کننده را توصیف می‌کنند که می‌تواند با فعالیت یا هنگام قرار دادن وزن روی مفصل آنها شدت یابد.

مواردی وجود دارد که تاندون کشکک تا حد پارگی ضعیف می‌شود. پارگی تاندون کشکک باعث ایجاد درد شدید، تورم و احساس پارگی یا بیرون آمدن می‌شود. بسته به درجه پارگی، ممکن است فرد در انتهای کشکک زانو دچار تورفتگی و در راه رفتن دچار مشکل شود.

سندروم پاتلوفمورال 

سندروم پاتلوفمورال یکی از علت‌های زانو درد در نوجوانان و جوانان است. غالباً به دلیل فعالیت‌هایی که باعث فشار آوردن روی زانو می شوند، مانند دویدن، اسکات زدن یا بالا رفتن از پله‌ها ایجاد می‌شود. این می‌تواند به صورت یک درد مبهم زیر مچ پا ظاهر شود. در بعضی موارد غضروف پشت مچ پا نرم شده و شروع به تحلیل می‌کند. هم ترازی غیرطبیعی نیز ممکن است این بیماری را ایجاد و یا به آن کمک کند. این وضعیت می‌تواند با گذشت زمان با فعالیت‌هایی که به خم شدن مکرر یا نشستن طولانی مدت نیاز دارند، بدتر شود. گاهی اوقات هنگام ایستادن پس از نشستن طولانی مدت صدای تق تق زانو شنیده می‌شود.

سایر آسیب‌های زانو 

موارد دیگری برای علت زانو درد وجود دارد که بطور قابل توجهی کمتر رایج است. این آسیب‌ها شامل موارد زیر است:

• دررفتگی کشکک زانو
• نقرس
• سندرم پلیکا
• بیماری ازگود اشلاتر
• استئوکندریت دیسکان
• عفونت مفصلی
• شکستگی در ناحیه زانو
• تومور استخوان
• روماتیسم مفصلی

بیشتر این آسیب‌ها (احتمالاً همه) تا حدی با ناراحتی و زانو درد همراه هستند.

درمان زانو درد

---

پس از تشخیص علت زانو درد، درمان‌های زیر به کاهش درد بیمار کمک می‌کند:

مصرف مسکن 

مسکن‌هایی مانند ادویل (Advil) یا هر داروی دیگر مبتنی بر ایبوپروفن و همچنین بعضی کرم‌های بی حس کننده می‌توانند به برخی از بیماران جهت تسکین درد زانو کمک کنند. پزشک همچنین ممکن است تزریق کورتیکواستروئیدها، هیالورونیک اسید و پلاسمای غنی از پلاکت را در نظر بگیرد، که به کاهش درد و بهبود تحرک مفصل زانو برای چند ماه کمک می‌کنند.

بریس زانو 

گاهی زانوبند می‌تواند به زانو کمک کند تا ثبات بیشتری داشته باشد. برای هر یک از علت زانو درد یک نوع خاص از زانوبند طراحی شده است که یک یا دو طرف زانو تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند مقداری از نیرو را از طرف دردناک زانو  به طرف دیگر زانو که سالم است منتقل کند. اثربخشی این بریس‌ها به نوع درد زانو و میزان مناسب بودن آن به پا بستگی دارد.

فیزیوتراپی موثر برای درد زانو 

فیزیوتراپی برای زانو درد یک درمان تخصصی چند بعدی است که از ابتدا بستگی به علت ایجاد درد دارد. این می‌تواند شامل ترکیبی از تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری، بسته‌های یخ، گرما و فشرده سازی، دارو، اولتراسوند و تحریک عصب باشد.

کشش و تمرین 

برای تسکین درد زانو با تمرینات هدفمند، ممکن است فیزیوتراپیست حرکاتی برای کشکک، پاشنه‌ی پا، کشش ماهیچه‌‌ی پا با بند، کشش همسترینگ در حالت نشستن طولانی، کشش باند IT، کشش عضلات چهار سر ران، کشش پروانه برای ناحیه کشاله ران، کشش مفصل ران و لانگ را به شما آموزش دهد. ورزش‌های قدرتی که به طور معمول در هنگام فیزیوتراپی برای زانو درد پیشنهاد می شوند‌‌ شامل همسترینگ کرل، اسکات یک پا، استپ آپ، بلندکردن مستقیم پا، اسکات دیواری و تمرینات متعادل کننده است.

برنامه یخ، گرما و فشرده سازی 

برای جلوگیری از تماس مستقیم با پوست، از یخ پوشیده شده با پارچه یا حوله استفاده کنید. حتی یک کیسه سبزیجات منجمد می‌تواند با بی حس کردن ناحیه و کاهش درد و التهاب زانو، این کار را انجام دهد. درمان بسته یخ حتی اگر احساس خوبی داشته باشد نباید بیش از ۲۰ دقیقه طول بکشد زیرا می‌تواند به اعصاب و بافت اطراف زانو آسیب برساند. برای تسکین موقتی درد، یک بسته حرارتی یا یک بطری آب گرم را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. باند‌های فشاری، زانو را در حالت پایدار قرار داده و از تجمع مایعات در بافت‌های آسیب دیده جلوگیری می‌کنند. هنگام انتخاب باند فشرده سازی، اطمینان حاصل کنید که زانو را به خوبی فشرده می‌کند، اما گردش خون را محدود نمی‌کند. باند‌های سبک و چسبنده برای اکثر بیمارانی که از فشرده سازی در فیزیوتراپی برای درد زانو استفاده می کنند، انتخاب ترجیحی است.

ماساژ اولتراسوند 

در اولتراسوند درمانی از امواج صوتی مداوم یا ضربان دار استفاده می‌شود که برای تسکین درد زانو و بهبود عملکرد زانو ارتعاش می‌کنند. امواج پیوسته گرما تولید می‌کنند. اولتراسوند پالسی، برای درد حاد یا قرمزی زانو توصیه می‌شود. ماساژ اولتراسوند بدون درد است و شما به هیچ وجه قادر به احساس آن نخواهید بود زیرا از فرکانس‌های بسیار کم استفاده می‌کند.

تحریک الکتریکی عصب یا عضله 

تحریک الکتریکی عضله (EMS) از جریان الکتریکی برای تحریک بهبودی زانوی شما استفاده می‌کند و یک درمان معمول برای درد آرتروز است. EMS شامل چندین زیر مجموعه درمان تحریک با تغییر در تکنیک‌های ضربه الکتریکی است:

• تحریک الکتریکی عصبی عضلانی (NMES)
• تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
• تحریک الکتریکی پالسی (PES)
• جریان تداخلی (IFC)
• تحریک عصبی تعاملی غیر تهاجمی (NIN)

همه آنها برای همه‌ی دردها قابل استفاده نیستند و باید با دقت تجویز شوند. اگر بیمار یک ضربان ساز یا وسیله الکتریکی دیگری در بدن داشته باشد، به هیچ وجه قابل استفاده نیست. برخی از تکنیک‌های EMS تولید اندورفین بدن را تحریک می‌کنند یا می‌توانند جایگزینی برای استفاده از دارو برای بیمارانی باشند که از سوزن می‌ترسند.

تزریقات برای زانو درد 

امروزه بسیاری از جراحان ارتوپدی سریعاً جراحی تعویض مفصل زانو را به عنوان تنها گزینه درمانی پیشنهاد می‌کنند. جراحی‌های غیرضروری و تهاجمی می‌توانند خطرناک باشند و شامل دوره های طولانی بهبودی و توانبخشی هستند. برخی از خطرات عبارتند از: عوارض بیهوشی، لخته شدن خون و عفونت زخم.

خوشبختانه، گزینه‌های درمانی محافظه کارانه بسیاری وجود دارد که از جراحی جلوگیری می‌کند و از طریق تکنیک‌های کم تهاجمی سلامت را به حداکثر می‌رساند. این روش‌های درمانی با هدف قرار دادن مستقیم ناحیه درد به روش غیر تهاجمی عمل می‌کنند. این رویکرد مستقیم باعث کاهش درد و التهاب و بهبودی جامع می‌شود، در حالی که از انجام اقدامات غیرضروری جلوگیری می‌شود. هر روش درمانی را می‌توان توسط یک پزشک متخصص انجام داد که در زمینه پزشکی درد پیشرو است و به بهترین روش‌های درمانی متناسب با شما دسترسی دارد. بیایید نگاهی به برخی از محبوب‌ترین درمان‌های محافظه کارانه برای درد زانو بیندازیم:

• تزریق استروئید / کورتون: تزریق استروئید یا کورتیکواستروئیدها یکی از گزینه‌های درمانی اولیه پزشکان، برای درمان زانو درد بیماران است. این تزریق‌ها یک روش عالی برای کاهش مستقیم درد و التهاب زانو هستند و بسیار موثرتر از داروهای ضد التهاب سنتی عمل می‌کنند.
• تزریق اسید هیالورونیک / مکمل ویسکوز: تزریق اسید هیالورونیک معمولاً دومین درمان انتخابی است و برای افرادی است که به درمان‌های طولانی مدت زانو درد نیاز دارند. اسید هیالورونیک به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود و برای اطمینان از روان و لطیف ماندن سطوح مفصل لازم است. این به مفاصل کمک می‌کند تا به آرامی یکی از آن‌ها را بلغزانند و عملکرد مفصلی سالم را تضمین می‌کند. در صورت کمبود اسید هیالورونیک، ممکن است اصطکاک بین مفاصل ایجاد شود. این امر باعث ایجاد درد، حساسیت و تورم در مفصل زانو می‌شود.
• بلوک عصب ژنیکولار: انسداد عصب مفصلی یکی از آخرین اقدامات برای هدف قرار دادن اعصاب ژنیکولار اطراف زانوی شما است که ممکن است باعث درد زانو شود. همچنین می‌توان از بلوک عصب مفصلی برای اهداف تشخیصی استفاده کرد. به عنوان مثال، به پزشکان کمک می‌کند تا درک کنند علت درد پشت زانو چیست. این روش به بسیاری از بیماران کمک می‌کند تا از جراحی‌های غیرضروری جلوگیری کنند و تسکین فوری درد را فراهم می‌کند.