تاریخ: ۱۴ اسفند ۱۳۹۶
متاتارسالژی یک عارضه است که در آن، قسمت کف یا سینه پا دردناک و تورم می‌شود. این عارضه ممکن است به وجود بیاید هنگام انجام فعالیت‌هایی مانند دویدن و پریدن. علاوه بر این، دلایل دیگری نیز برای بروز این عارضه وجود دارد، از جمله تغییر شکل (بدنما) پا و استفاده از کفشهای بسیار تنگ یا بسیار گشاد.
آیا درد پنجه پا تنها نشانه متاتارسالژی است؟
نشانه‌های متاتارسالژی عبارتند از:
- درد سوزشی و داغ شدن قسمت سینه پا- یعنی بخشی از کف پا که پشت انگشتان قرار دارد.
- دردی که هنگام ایستادن، دویدن، خم کردن پا یا راه رفتن شدیدتر می‌شود (خصوصاً با پای برهنه، روی سطحی محکم) و هنگام استراحت تسکین پیدا کند.
- تیر کشیدن، بی‌حسی یا مورمور(گزگز) شدن پنجه‌ها
- احساس وجود سنگ‌ریزه در کفش
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد؟
همه مشکلات مربوط به پا به مراقبت پزشکی نیاز ندارند. گاهی پا به علت ایستادن طولانی یا ورزش سنگین درد می‌گیرد. ولی چنانچه درد پا بیش از چند روز طول بکشد نباید آن را نادیده گرفت. اگر در کف پا درد سوزشی و داغ شدن احساس شود و با تعویض کفش و تغییر در نوع فعالیت‌ها درد بهبود پیدا نکرد بایستی با پزشک مشورت کرد.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند؟
هرکسی ممکن است به متاتارسالژیا مبتلا شود. ولی درصورت وجود موارد زیر بیشتر در معرض خطر قرار دارید:
- شرکت در ورزشهای پرتحرک که شامل دویدن و پریدن هستند
- پوشیدن کفشهای پاشنه‌بلند که اندازه پا نبوده یا پوشیدن کفشهای میخ‌دار
- کسانی که اضافه‌وزن داشته یا بسیار چاق هستند
- ابتلا به عارضه‌های دیگر مانند انگشت‌چکشی و میخچه و پینه
- ابتلا به آرتروز التهابی مانند رماتیسم مفاصل یا نقرس
عوارض متاتارسالژیا
متاتارسالژیا در صورت عدم درمان منجر به درد در دیگر قسمت‌های همان پا یا پای دیگر و همچنین در بخش‌های دیگر بدن می‌شود مانند کمر و ران ( به علت لنگیدن در اثر پادرد)
تشخیص متاتارسالژی
مشکلات متنوعی می‌توانند علائمی مشابه متاتارسالژی (نورومای اینترمتاتارسال) ایجاد کنند. برای تشخیص منشأ درد، پزشک با معاینه پا در حالت نشسته و ایستاده، فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد و درباره نحوه زندگی و میزان فعالیت سوالاتی مطرح می‌کند. در صورت نیاز به تشخیص یا رد احتمال شکستگی یا سایر عارضه‌ها، پزشک ممکن است از اشعه ایکس استفاده کند.
درمان‌های متاتارسالژی
اقدامات احتیاطی مانند استراحت، تعویض کفش یا استفاده از پد متاتارسال برای تسکین علائم کافی می‌باشند. در مواردی خاص اگر اقدامات احتیاطی تاثیری نداشتند و متاتارسالژیا بوسیله عارضه‌هایی مانند انگشت‌چکشی وخیم‌تر شد، ممکن است برای انطباق استخوانهای متاتارسال از جراحی استفاده شود.
نحوه زندگی و درمان‌های خانگی
برای تسکین درد متاتارسالژی نکات زیر را رعایت کنید:
- استراحت: از واردآمدن فشار به پای خود جلوگیری کرده تا آسیبی به آن وارد نشود. پس از پیاده‌روی یا ایستادن پای خود را در سطحی بالا قرار دهید. برای مدتی ورزش نکرده و برای تناسب اندام از تمارین کم‌تحرک استفاده کنید مثل شنا یا دوچرخه‌سواری.
- استفاده از یخ در محل آسیب: چندین بار در روز کیسه یخ را برای مدت ۲۰ دقیقه در محل آسیب‌دیده قرار بدهید. برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست، کیسه یخ را در یک حوله ضخیم قرار دهید.
- مصرف مُسکن‌های بدون نسخه: برای کاهش درد و ورم از ایبوپروفن (ادویل، موترین آی بی)، ناپروکسن سدیم(Aleve) یا آسپیرین استفاده کنید.
- استفاده از کفش مناسب (مزایا و انواع کفش ورزشی): از پوشیدن کفشهای خیلی تنگ یا خیلی گشاد خودداری کرده و زیاد از کفشهای پاشنه‌بلند استفاده نکنید. همچنین از کفش متناسب با ورزش موردعلاقه خود استفاده کنید. (آشنایی با انواع کفش ورزشی)
- استفاده از پد متاتارسال: این پدها در کفش در قسمت جلوی استخوان متاتارسال قرار گرفته تا فشار را از روی ناحیه آسیب‌دیده بردارد.
- استفاده از محافظ قوس پا: چنانچه کفی کفش کمکی نکند، پزشک استفاده از محافظ قوس پا را برای کاهش فشار بر استخوانهای متاتارسال و بهبود عملکرد پا توصیه می‌کند. محافظ قوس پا را می‌توان بدون نسخه پزشک خریده یا اینکه می‌توانید محافظ مخصوص پای خود را تهیه کنید.
دیگر انواع درمان
درمان فیزیکی و ورزشی
پس از کاهش تورم، ارتوز تنها وسیله درمانی بوده که برای حفظ عملکرد طبیعی مکانیکی نیاز است. این وسیله برای تقسیم نیرو در قسمت آسیب‌دیده ضروری می‌باشد. تعویض مداوم کفش خصوصاً برای دونده‌ها به حفاظت از پا کمک می‌کند. بیماران باید تمارینی مانند انقباض بلندمحور و لغزش خلفی، کف پا را زیر نظر کارشناس انجام دهند.
درمان با جراحی
ممکن است استفاده از ارتوز در کفش تنها درمان مورد نیاز باشد. اگرچه در آسیبهای شدید، امکان دارد انطباق استخوانهای متاتارسال توسط جراحی انجام شود.