آیا تاکنون شنیدهاید که زانوهایتان صدا دهد و تق تق کند؟ گاهی اوقات صدا دادن و تق تق کردن زانوها در حین حرکت معمولاً موضوع نگرانی نیست، اما برخی علائم وجود دارد که ممکن است نشاندهنده یک مشکل اساسی باشند. این صداها در پزشکی به عنوان “کرپیتوس” یا صدای زانو شناخته میشوند. آنها هنگام حرکت و خم شدن زانوها ایجاد میشوند. علت این صداها مربوط به حرکت مایع درون زانوها است که باعث ترکیدن حبابهای کوچک گاز میشود و معمولاً دردناک نیست. همچنین، در صورتی که تاندون یا رباط از طریق استخوان حرکت کند، نیز میتواند صداهای تق تقی ایجاد کند.
هیچ یک از صداهای ناشی از حرکت مایع یا حرکت رباط نباید موجب نگرانی شود زیرا صدمهای وارد نمیکند و صرفاً نتیجه موقعیت بدن و حرکت آن است.
اگر زانوی شما تق تق میکند و صدا ایجاد میکند، احتمال دارد که غضروف آسیب دیده یا خراب شده باشد و میتواند جدی باشد. زیرا غضروف برای محافظت از اتصال استخوانها و محافظت از آنها هنگام حرکت طراحی شدهاست. آنها همچنین انعطافپذیری مفاصل ما را فراهم میکنند. وقتی غضروف فرسوده میشود، دیگر از استخوانها محافظت نمیکند و منجر به اصطکاک بین مفاصل میشود.
توصیه میشود در صورت بروز این علائم، در اسرع وقت از پزشک یا فیزیوتراپ خود مراقبتهای پزشکی را درخواست کنید، به خصوص اگر صدا دادن مفصل همراه با زانو درد یا تورم باشد.
متخصصان زانو در کلینیک امید متخصص درچندین روش برای کمک به بیماران در بهبودی از مسائل مختلف از بیماریهای تحلیل برنده تا آسیبهای ورزشی هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان صدا دادن زانو در کلینیک امید و با برای رزرو نوبت در این مرکز با شماره تلفنهای ۰۲۱۶۶۰۱۵۲۱۱ – ۰۲۱۶۶۰۱۴۱۵۸ تماس حاصل فرمایید.
چه چیزی باعث صدا دادن زانو میشود و آیا باید نگران باشم؟
شما تنها فردی نیستید اگر صدا دادن و تق تق کردن زانوی خود را تجربه کردهاید. این یک مشکل رایج است که ممکن است جزئی باشد و به هیچ وجه مهم نباشد – یا میتواند آسیب جدیتری را نشان دهد که نیاز به ویزیت یک متخصص زانوی ماهر دارد.
موارد زیر دلایل احتمالی صدا دان زانو است:
- حفره. گاهی اوقات تق تقهایی که میشنوید به دلیل وجود حبابهای ریز هوا در داخل مایع مفصل است که با تغییر در فشار مفصل جمع میشود. هنگام ترکیدن حبابها به این حالت حفره سازی میگویند. حفره به طور معمول چیزی است که نگرانکننده نیست – به شرطی که با سایر علائم (مانند تورم یا درد شدید) همراه نباشد .
- رباطها و تاندونها. یکی دیگر از دلایل احتمالی تق تق کردن و صدا دادن زانو این است که وقتی رباطها و تاندونها از روی یک توده استخوانی عبور میکنند و سر جای خود برمیگردند صدا میدهند. مانند ایجاد حفره، این مسئله در صورت عدم همراهی با علائم دیگر، یک مشکل جدی محسوب نمیشود.
- بافت نرم. تق تق کردن و صدا دادن نیز ممکن است به دلیل گرفتن بافت نرم یا زخم در داخل زانو ایجاد شود. در بیشتر اوقات، این صداها طبیعی هستند و لزوماً به این معنا نیستند که شما به مشکلات دیگری (از جمله آرتروز) مبتلا خواهید شد.
- پارگی مینیسک. اگر همزمان با صدا دادن و تق تق کردن احساس درد میکنید، میتواند نشانه پارگی مینیسک باشد، به این معنی که یک تکه کوچک غضروف شل در زانو گرفتار شده است. درمان پارگی مینیسک معمولاً شامل استراحت، تسکیندهنده درد و فیزیوتراپی است. جراحی به ندرت ممکن است لازم باشد.
- آرتروز. اگر با صدا دادن دردناک و مداوم مواجه هستید، این میتواند نشاندهنده آرتروز باشد که در آن غضروف صاف ساییده شده و استخوانها هنگام مالیدن به یکدیگر باعث اصطکاک میشوند.
- سندرم درد پاتلوفمورال. یکی دیگر از مشکلات رایج که منجر به صدا دادن زانو میشود، زبری در سطح زیرین کشکک است که از آن به عنوان “زانوی دونده” نیز یاد میشود. با این سندرم، اغلب ممکن است احساس تق تق کردن و صدا دادن بیش از آنچه می توانید بشنوید.
علائم و نشانهها
علائم مرتبط با صدا دادن زانو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد زانو هنگام راه رفتن یا خم شدن آن.
- سفتی زانو که با کشش ملایم یا ورزش بهبود مییابد.
- حساسیت یا درد، معمولاً در قسمت داخلی زانو است.
- تورم گاه به گاه زانو
- تق تق کردن و صدا دادن
- از دست دادن فضای مفصل زانو
- کمانش و قفل شدن زانو
- دامنه حرکت زانو ضعیف است
- در موارد شدید، تغییر شکل زانو وجود دارد
درمان صدا دادن زانو
روش های زیادی برای درمان صدا دادن خفیف و شدید زانو وجود دارد. برخی از این روش ها عبارتند از:
- استراحت کافی: استراحت کافی به عنوان یک راهحل شناخته میشود و میتواند برای شخصی که زانوهایش خیلی زود صدا میدهد و تق تق میکند، مفید واقع شود. یوگا همچنین نوعی توصیه شده برای بهبودی است که با افرادی که این مشکل را دارند به خوبی کار میکند. سعی کنید خود را آرام و ریلکس کنید تا تنش و فشار غیر ضروری را برطرف کنید.
- درمان گرم و سرد: استفاده از کمپرس گرم یا بسته سرد در زانو اگر دردناک باشد. این روش همچنین در صورت لزوم میتواند به کاهش التهاب مفصل کمک کند.
- تسکین درد: در صورت لزوم داروهای بدون نسخه برای تسکین درد یا کاهش تورم توصیه میشود. با این حال، اگر درد بدتر شود یا داروهای بدون نسخه کافی نیست، ممکن است داروهای مسکن قویتری تجویز شود.
- استفاده از زانوبند: به افرادی که مشکل صدا دادن زانو دارند توصیه می شود هنگام راه رفتن، دویدن و کشش و هنگام انجام سایر فعالیت ها از زانوبند استفاده کنند. بریسهای زانو همچنین در حین انجام ورزش، بهبودی از آسیب دیدگی، جلوگیری از آسیب دیدگی یا خلاص شدن از درد زانو و صدا دادن زانو از کشکک زانو و رباط های اطراف زانو پشتیبانی میکنند.
- ارتتیکهای سفارشی: ارتتیک های سفارشی، کفیهای مخصوص کفش هستند که برای حمایت از پاهای شما و کمک به توزیع یکنواخت وزن، برای کاهش درد زانو طراحی شدهاند. کفی کفش در حالی که به شما در فعال ماندن کمک میکند درد را بهبود میدهد.
- درمان فیزیوتراپی: فیزیوتراپی ارائه شده توسط یک فیزیوتراپیست میتواند برای صدا دادن زانو بسیار مفید باشد زیرا به طور خاص برای هر بیمار طراحی شدهاست. درمانهای فیزیوتراپی صدا دادن زانو کششهایی است که مفاصل زانو را تقویت میکند.
- جراحی: جراحی آرتروسکوپی مینیمال است و از ابزارهای کوچکی استفاده میکند که از طریق برشهای کوچک برای دسترسی به مفصل وارد میشوند. درمان شامل صاف کردن غضروف آسیبدیده برای کاهش صدا دادن است. تعویض مفصل شامل استفاده از جراحی برای کاشت مفصل مصنوعی به جای مفصل آسیبدیده است.
تمرینات برای جلوگیری از تق تق کردن و صدا دادن زانو
اگر هر نوع درد، تورم، گرفتگی یا صدا دادن دارید، اینها علائم هشدار دهندهای است که نیاز به مراجعه به پزشک دارید. اما اگر دردی ندارید (از صدا دادن فقط اذیت میشوید)، انجام تمرینات به تنهایی بسیار مناسب است.
رهاسازی ساقپا
رهاسازی میوفاشیال تکنیکی است که از طریق فشار مستقیم به از بین بردن فشار و تنش عضلانی کمک میکند. برعکس، کشش به راحتی عضله را طولانی میکند. آزاد کردن به شما امکان میدهد عضلات تنگی را که باعث تعادل ساختار عضلانی شما می شوند، فعال کنید. با استفاده از این روش عضلات ساق پا را آزاد کنید و پشت زانوی خود را به حالت اولیه برگردانید.
چگونه انجامش بدهیم:
- با ساق پای خود در بالای یک توپ پلاستیکی بنشینید.
- پای دیگر خود را روی آن قرار دهید و خود را روی توپ بالا و پایین کنید.
- هنگامی که نقطهای حساس پیدا کردید، بایستید و ۳۰ ثانیه پای خود را به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
- در صورت نیاز این کار را تکرار کنید.
خم کننده لگن
صدا دادن زانو اغلب به دلیل لگن ناهماهنگ ایجاد میشود. فیزیوتراپیستها برای مقابله با این مسئله، آزادسازی خم کننده لگن را توصیه میکنند.
چگونه انجامش بدهیم:
- روی شکم دراز بکشید و یک توپ ماساژ ۵ سانتی درست زیر استخوان لگن قرار دهید.
- مقدار قابل تحمل وزن خود را روی توپ خم کنید.
- زانو را در قسمت آزادشده تا یک زاویه ۹۰ درجه خم کنید و پای خود را تا جایی که تحمل کنید بچرخانید.
- در صورت نیاز در فواصل ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه تکرار کنید.
باند آی تی
باند ایلیوتیبیال (IT) یک رباط است که از لگن تا ران به لبه بیرونی ران منتهی میشود. به زانو متصل شده و به ایجاد ثبات و حرکت مفصل کمک میکند. وقتی سفت یا ملتهب است، میتواند کاسه زانو را از تراز خارج کرده و باعث صدا دادن زانو شود.
چگونه انجامش بدهیم:
- درطرفی که میخواهید بهبود یابید دراز بکشید و یک غلتک کف را در زیر پای خود (بین ران و زانوی خود) قرار دهید.
- پای خود را روی غلتک کف به بالا و پایین بکشید و آن را از بالای زانو به پایه مفصل ران منتقل کنید. تا جایی که تحمل دارید سعی کنید روی مناطق حساستر کار کنید.
- این کار را در فواصل ۳۰ ثانیهای به مدت ۲ دقیقه تکرار کنید.
نکته: برای تمرکز روی یک منطقه خاص از باند IT، حساسترین منطقه را با غلتک کف پیدا کرده و متوقف کنید. زانوی خود را با زاویه ۹۰ درجه خم کرده سپس صاف کنید. حرکت خم و راست شدن را به مدت ۱۰ تا ۱۵ ثانیه تکرار کنید. این کار را در سایر نقاط پا با باند IT نیز تکرار کنید.
اسکات داخل رانی
عضلات داخل رانی نیز غالباً ضعیفتر از قسمت بالای چهار عضله است. این ممکن است باعث صدا دادن زانو شود. برای تقویت آن و از بین بردن درد زانو فیزیوتراپیستها ورزش اسکات داخل رانی را توصیه میکنند.
چگونه انجامش بدهیم:
- پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید و انگشتان دست خود را با زاویه ۴۵ درجه مشخص کنید و وزن را روی پاشنه خود نگه دارید.
- وقتی شروع به خم کردن میکنید، باسن خود را به عقب برگردانید، انگار که میخواهید خیلی عقب روی صندلی بنشینید.
- هنگام خم شدن، زانوها را به طرفین حرکت داده و تا آنجا که میتوانید پایین بروید البته کمتر از زاویه ۹۰ درجه نباشد و از طریق پاشنه پا به عقب فشار دهید.
- سه ست ۱۵ تایی انجام دهید.
فعالسازی عضلات مایل جانبی (VMO)
عضلات جانبی شما، چهارعضلهای که به شکل قطره اشک در امتداد قسمت داخلی سر زانو قرار دارد، اغلب یکی از عضلات ضعیف ران است. دوباره، این میتواند زانوی شما را از مسیر خارج کند و باعث صدا دادن زانو شود.
دستورالعملها:
- مستقیم بایستید، و تمام وزن خود را درجلوی پای خود نگه دارید.
- به حالت نیم خیز بنشینید. زانوی جلوی شما باید مستقیماً روی مچ پا بماند.
- هنگام خم شدن، پای جلوی خود را به سمت راست بچرخانید، ۳ تا ۵ ثانیه نگه دارید.
- آزاد شده و بلند شوید و از طریق پاشنههای پا فشار دهید.
- سه ست ۱۵ تایی روی هر پا انجام دهید.
مراحل جانبی با باند مقاومت
عضله چهارگانه بیرونی تمایل به ضعف بیشتری نسبت به عضلهای دارد که در بالای ران شما قرار دارد، و این منجر به نوعی عدم تعادل میشود که باعث میشود کاسه زانوی شما از خط خارج شود.
چگونه انجامش بدهیم:
- یک باند مقاومت متوسط را دقیقاً زیر زانوها بکشید و به سمت پایین به حالت اسکات پایین بیاورید (اگر این حالت ناراحت کننده است، میتوانید بایستید).
- دو قدم به سمت راست و سپس دو قدم به سمت چپ حرکت کنید، به سختی کار کنید تا پاها را از هم جدا کنید و باند را بکشید.
- یک ست ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقهای را سه بار تکرار کنید.
