درمان اختلاف طول پاها (کوتاهی پا) و زانو با استفاده از کفی طبی

تاریخ: ۱ بهمن ۱۳۹۶

همه ما درباره افرادی که به درد کمر مبتلا هستند وقتی شنیده‌ایم که وقتی به آنها توصیه می‌شود در کفش‌هایشان چیزی قرار دهند تا رانهایشان هم‌تراز شود، درد کمرشان بهبود می‌یابد. این اتفاق به دلیل این است که یک پا در برخی افراد بلندتر از پا دیگر است.

“نابرابری اعضا” به معنای عدم همترازی دو طرفه در طول عضو پایین بدن است و به آن اختلاف طول پاها نیز اطلاق می‌شود. این وضعیت معمولاً به مشکلاتی در زانوها، لگن، کمر و گردن منجر می‌شود. این وضعیت از علل متنوعی ناشی می‌شود. برخی اختلاف طول پاها به صورت دائم و یا “آناتومیک” است و برخی دیگر از آنها قابل برگشت و “عملکردی” هستند.

علت کوتاهی پا چیست؟

تفاوت عملکردی به دلیل ناتراز بودن استخوان‌های لگن و ستون فقرات یا کشیدگی مکرر عضلات ایجاد می‌شود. این عارضه را می‌توان به روش درمانی کایروپرکتیک و انجام برخی تمرینات ورزشی اصلاح نمود. اگر علت ابتلا به این عارضه کشیدگی‌های مکرر عضلانی باشد شما باید عاداتی که باعث کشیدگی عضلات می‌شوند را تغییر دهید. برای مثال، یکی از بیماران من تعمیرکننده فرش بود. وی طاقه‌های فرش را به مدت ۱۵ سال روی شانه راست خود گذاشته و حمل می‌کرد به همین دلیل ستون فقرات او به سمت چپ خم شده بود، لگن او چرخیده بود و پای چپ او ۱.۵ سانتی‌متر کوتاه‌تر شده بود. پس از ۲ ماه انجام درمان‌های کایروپرکتیکی و انجام برخی تمرینات ورزشی در منزل، اختلاف طول پاهای او برطرف شده و ستون فقرات او به حالت طبیعی بازگشت! اکنون او برای جابجا کردن فرش‌ها از هر دو شانه خود استفاده می‌کند. در حال حاضر او ترجیح می‌دهد که از هر دو شانه خود استفاده کند زیرا در مورد بدن خود آگاهی بیشتری کسب کرده و از این که دردی ندارد لذت می‌برد!

نخست، اجازه دهید که علل شایع ایجادکننده اختلاف پاها را مورد بررسی قرار دهیم. چرا یک پا کوتاه‌تر می‌شود؟

علل مادرزادی

این علت شایع نیست اما شامل موارد زیر می‌شود:

• مفصل رانی که به درستی شکل نگرفته است
•  کلاب فوت یا کجی پا
•  عضلات و رباط‌هایی که در قسمت پایین پا به طرز غیرطبیعی شکل گرفته‌اند

اختلالات رشد

این علل بیشتر در دوران کودکی وجود دارند:

•  سوکت مفصل ران پا بد شکل می‌گیرد
•  مشکلات موجود در گوی ران‌ها
•  رشد نکردن یکی از استخوان‌های بلند اندام تحتانی
•  صافی کف یکی از پاها

علل اکتسابی

•  شکستگی استخوان‌های بلند پاها
•  عفونت‌های استخوانی که باعث توقف رشد طبیعی می‌شود. فلج عضلانی ناشی از ابتلا به عفونت‌هایی مانند پلی یوئید یا تروما
•  آرتروز مفاصل مانند حالتی که ران در یک طرف بدن باعث شود که مفصل در محل غیرعادی نگه داشته شود.
  علل دیگری نیز وجود دارند. هر علت باید به دقت تشخیص داده شود تا بتوان روش درمانی مناسب آن را ارائه نمود.
  بسیاری از محققان پزشکی بر این باورند که حتی چند میلی‌متر اختلاف طول پاها (یک‌چهارم اینچ یا حتی کمتر) ممکن است علت اولیه ایجاد درد در قسمت پایین کمر یا ایجاد عوارضی برای ران‌ها شود و فشار زیادی به پاها وارد نماید.

عوارض کوتاهی پا

اختلاف طول دائمی ممکن است به دلیل آسیب‌دیدگی‌های گذشته ایجاد شود. به عنوان مثال، شکستگی یا اختلاف طول ممکن است باعث رشد نامتقارن در کودک شود. در مواردی که اختلاف طول دائمی باعث عدم تعادل در همه مفاصل از جمله مفاصل لگن و ستون فقرات شده باید با استفاده از کفی‌های طبی این عارضه را در حد امکان تحت درمان قرار داد. اگر مشکل با استفاده از این روش برطرف نشد، باعث تنش عضلانی، فرسودگی و فرسایش مفاصل، کمر درد، پا درد و ایجاد علائم دیگر می‌شود. زمانی که اختلاف طول پاها درمان شد می‌توان به کمک تنظیمات کایروپرکتیک، توانایی‌های حرکتی و ترازی مفاصل را اصلاح نموده و با انجام تمرینات ورزشی صحیح، عضلات اطراف مفصل شامل ستون فقرات و گردن را تقویت نمود.

مشکلات پاها و مچ‌های پا باعث می‌شود که طول پاها اختلاف پیدا کنند یا برعکس – اختلاف طول پاها غالباً باعث ایجاد مشکلات در پاها شامل ضعف مچ پا یا درد کف پا می‌شود.
درک این مطلب بسیار مهم است که پاها، زانوها و ستون فقرات همه بخشی از یک ساختار مشابه هستند و اصلاح یکی باعث می‌شود که بقیه این اجزا در وضعیت بهتری قرار گیرند.

آیا طول پاهای چپ و راست بیشتر مردم برابر نیست؟

اکثر ما فکر می‌کنیم که بدن انسان متقارن است؛ اگر یک خط از بالا به پایین میان بدن بکشیم، قسمت‌های راست و چپ روی هم منطبق می‌شوند. در واقع، درجاتی از نامتقارنی نیز در بدن هر فرد وجود دارد. اختلاف طول پا که در آن یک پا آناتومیکی یا عملکردی از پای دیگر کوتاه‌تر است به عنوان یک “حالت عادی” در نظر گرفته می‌شوند: عارضه‌ای که بسیار شایع است؛ وجود این حالت تعجب‌آور نیست.

تفاوت بین اختلاف طول پاها از نظر عملکردی و آناتومیکی چیست؟

اختلاف آناتومیکی طول پا به وضعیتی گفته می‌شود که به دلیل اختلاف در نرخ رشد، شکستگی یا بدشکلی، یک پا از نظر فیزیکی کوتاه‌تر از پا دیگر است. در اختلاف عملکردی طول پا، هر دو پا طول یکسانی دارند، اما به دلیل عدم تعادل در وضعیت بدن یا انقباض نامتقارن عضلات، یک پا به نظر می‌رسد که کوتاه‌تر است. یکی از مثال‌هایی که می‌توان برای اختلاف عملکردی طول پاها ذکر کرد، این است که ساختارهای پای راست (قوس پا، استخوان‌ها، عضلات، تاندون‌ها و غیره) همه به درستی عمل می‌کنند و طرف راست بدن را در وضعیت استوار نگه می‌دارند. اما اگر قوس یا استخوان‌های پای چپ مشکل داشته باشند، پایداری بدن کاهش می‌یابد و در نتیجه هنگام ایستادن یا راه رفتن، پا چپ کوتاهتر به نظر می‌رسد. عملکرد پا چپ در این حالت مانند یک پا کوتاه است زیرا نمی‌تواند نقش خود را در پایداری بدن به اندازه پا راست ایفا کند. این عدم تعادل ممکن است منجر به اعمال فشار، استرس و درد در زانوها، ران‌ها، لگن و ستون فقرات شود.

آیا در هنگام نگاه کردن در آینه یا لنگیدن در هنگام راه رفتن نمی‌توانم متوجه کوتاه بودن پای خود شوم؟

نه همیشه. با این که دلایل اختلاف طول پاها بسیار واضح هستند و ممکن است قابل مشاهده باشند اما اختلال طول کمتر از ۲۵ میلی‌متر (حدود یک اینچ) معمولاً با مشاهده قابل تشخیص نیست. در واقع، ممکن است پای شما برای سالیان طولانی کوتاه‌تر شود و شما متوجه آن نشوید.

چه میزان اختلاف طول در پاها بر سلامت بدن تأثیر می‌گذارد؟

بسیاری از محققان پزشکی بر این عقیده‌اند که حتی چند میلی‌متر اختلاف در طول پاها (یک‌چهارم اینچ یا حتی کمتر) ممکن است دلیل اولیه ابتلا به کمر درد یا مشکلات ران‌ها بوده و یک عامل فشار و استرس مضاعف بر پاها باشد.

چگونه می‌توانم متوجه شوم که آیا طول پاهای من با هم اختلاف دارند یا نه؟

با متخصص کایروپرکتیک مشورت کنید. وی فرایندهایی دارد که می‌تواند به طور دقیق طول پاهای شما را اندازه‌گیری کرده و تعیین کند که آیا مشکل شما آناتومیکی است یا عملکردی. اگر طول پاهای شما با هم اختلاف داشته باشند، پزشک برنامه درمانی مناسب به شما ارائه خواهد کرد.

چگونه کوتاهی پا تشخیص داده می‌شود؟

•  سوابق: دانستن این که چه علائمی در ابتدا ایجاد شده است به متخصص کایروپرکتیک کمک می‌کند که بتواند تعیین کند که آیا سطح ران‌ها با هم مطابقت دارد یا نه. علائم زمانی که ایستاده‌اید یا راه می‌روید شدت یافته و نشان می‌دهد که سطح پاها در این وضعیت بدتر شده است.
• معاینه: این یک مرحله مهم در فرایند تشخیص است. متخصص کایروپرکتیک به سطح استخوان‌های ران‌های شما نگاه کرده و اثر آن بر ستون فقرات به خصوص در ناحیه کمری یا لومبار را تعیین می‌کند.
• اشعه ایکس: به کمک این عکس می‌توان به طور دقیق متوجه تناسب بین طول پاها در مفاصل ران‌ها شود، سطح استخوان‌های ران‌ها و سطح استخوان خاجی، انتهای واقعی ستون فقرات هستند. آنها می‌توانند به تشخیص اثرات بلند مدت بر ستون فقرات کمک کنند. متخصص کایروپرکتیک قادر خواهد بود که با دقت بیشتری کجی یا تیلتی که باید اصلاح شود را تشخیص دهد.
• آزمایش بلند کردن پاشنه: آزمایش‌های مختلفی برای تعیین تراز بودن استخوان خاجی وجود دارد. راحت‌ترین آنها قرار دادن یک جسم بلند درون کفش‌ها است. قسمت بالا آمده باید دقیقاً اندازه‌گیری شود تا بتوان آزمایش را انجام داد. اندازه‌گیری به وسیله اشعه ایکس یکی از این روش‌ها است و می‌تواند در زمانی که تغییرات ستون فقرات جزئی باشد مفید باشد.

اگر وضعیت پیچیده‌تر شود، فرایند تشخیص برای ارزیابی واکنش در ستون فقرات ضروری است. یکی از این آزمایش‌ها را می‌توان در فرانید آزمایش عضلات به کار برد. مزایای این آزمایش‌ها زیاد است. این آزمایش‌ها می‌توانند به سرعت و به راحتی انجام شوند و به تجهیزات کمی نیاز دارند و نتایج این آزمایش‌ها را می‌توان بلافاصله دید. فرایندهای پیشرفته‌تر و سطح بالاتری نیز وجود دارند اما لزوماً بهترین عملکرد را نخواهند داشت.

اگر طول پاهای من با هم اختلاف داشته باشند، متخصص کایروپرکتیک چه کمکی می‌تواند به من بکند؟

در وهله اول و از همه مهم‌تر، اثر تراز بودن انتهای ستون فقرات است. نیازی نیست که همه کوتاهی‌های پا اصلاح شوند. جبران کوتاهی یک پا ممکن است انحراف ستون فقرات را تشدید کرده و به جای بهبودی وضعیت باعث وخیم‌تر شدن اوضاع شود. اگر جبران کوتاهی پا ضرورت داشته باشد، میزان اصلاح باید به دقت مشخص شود. این کار را می‌توان به یکی از روش‌هایی که در بالا توضیح داده شد انجام داد. در حالی که درمان شما پیش می‌رود، متخصص کایروپرکتیک میزان بلند بودن کفش را کاهش می‌دهد.
باید به بدن برای بهبود بخشیدن این وضعیت کمک کرد: قبل از تجویز استفاده از کفش پاشنه بلند با کفی‌های طبی، متخصص کایروپرکتیک لگن را اصلاح می‌کند تا بدن بتواند از توانایی‌های خود در روند طبیعی بهبودی استفاده کند. چارچوب انسانی از طریق لگن این کار را انجام می‌دهد که با تخریب تدریجی می‌تواند استخوان سه گوش میانی لگن که به آن استخوان خاجی گفته می‌شود را تراز کند. کوتاهی پا تا یک اینچ از این طریق جبران می‌شود. اثر این اصلاح ارزیابی شده و میزان بالا آمدن کف کفش دوباره تعیین می‌گردد.
این کفش‌ها را تا مراجعه بعدی به پزشک باید بپوشید تا به اصلاح وضعیت بدنی کمک کرده و در ویزیت بعدی دوباره وضعیت شما ارزیابی شود. با انجام این کار در هر مراجعه به پزشک، بلند کردن پاشنه پا به حداقل کاهش می‌یابد تا در نهایت نیازی به بلند کردن پاشنه کفش وجود نداشته باشد.
بسته به تشخیص و اقدامات درمانی، متخصص کایروپرکتیک هم بلند کردن پاشنه کفش به روشی که در بالا توضیح داده شد و هم تثبیت ستون فقرات / لگن با استفاده از یک جفت کفی طبی برای کمک به بهبود تعادل وضعیتی لگن و افزایش ثبات در هنگام ایستادن، راه رفتن و دویدن را به شما توصیه خواهد کرد. متخصص کایروپرکتیک یک تثبیت‌کننده مناسب با وضعیت شما را بر اساس عوامل مختلف (سبک زندگی، سلامتی، سن، وزن، جنسیت و…) انتخاب می‌کند. از آنجا که بسیاری از افراد حداقل دو نوع کفش می‌پوشند (کفش رسمی و کفش معمولی)، متخصص کایروپرکتیک ممکن است دو جفت کفی طبی مناسب با وضعیت شما را تجویز نماید.