استخوانها، از جمله مهرههایی که ستون فقرات را تشکیل میدهند، بسیار قوی هستند، اما در برخی موارد ممکن است یک مهره مانند سایر استخوانهای بدن شکسته شود. شکستگی مهرهها معمولاً به علت موارد زیر رخ میدهد: پوکی استخوان (یک بیماری که استخوانها را ضعیف میکند)، سقوط شدید از ارتفاع، فشار زیاد یا آسیب جسمانی خاصی.
هنگامی که مهرههای ستون فقرات شکسته میشوند، این شکستگی به عنوان شکستگی فشاری مهرههای کمر شناخته میشود. این نوع شکستگی معمولاً در ناحیه سینهای ستون فقرات (بخش مرکزی ستون فقرات)، به ویژه در مهرههای انتهایی ستون فقرات سینهای رخ میدهد.
آناتومی
برای درک بهتر آسیبهای مهرههای کمر، شناخت قسمتی از آناتومی کلی ستون فقرات به این کار کمک میکند.
آناتومی و عملکرد ستون فقرات
شکستگی فشاری مهرههای کمر معمولاً در بخش انتهایی ستون فقرات سینهای (T11 و T12) و اولین مهرههای ستون فقرات کمری رخ میدهد.
شکستگی فشاری مهرههای کمر بطور معمول به دلیل فشار بیش از حد روی بدنه مهره ایجاد میشود. این شکستگی هنگامی رخ میدهد که استخوان در واقع متلاشی شده و بخش پیشین (قدامی) بدنه مهرهها شکل زاویهدار پیدا میکند. در شکستگیهای شدید فشاری مهرههای کمر، ناحیه پشت بدنه مهره ممکن است به سمت کانال ستون فقرات برجسته شود و روی نخاع فشار وارد کند. خوشبختانه، این مشکل بطور معمول رخ نمیدهد.
عوامل
اکثر استخوانهای سالم، میتوانند فشار زیادی را تحمل کنند و ستون فقرات جهت جذب فشار وارد شده بر آن، خم میشود. با این وجود، اگر نیروی وارد شده بر مهرهها بسیار بیشتر از تحمل آن باشد، یک یا چند مهره دچار شکستگی میشود.
یکی از عوامل معمول شکستگی فشاری، بیماری پوکی استخوان است. این بیماری باعث نازک شدن و تضعیف استخوانها میشوند، تا جایی که آنها تحمل فشار طبیعی وارد بر خود را ندارند. در حقیقت، شکستگی فشاری ستون فقرات متداولترین نوع شکستگیهای پوکی استخوان است. چهل درصد از زنان حداقل یک بار در طول زندگی تا سن ۸۰ سالگی، دچار این شکستگی میشوند.
در موارد شدید پوکی استخوان، فعالیتهای سادهای مانند خم شدن به جلو میتواند یک عامل کافی برای له شدگی یا شکستگی فشاری ستون فقرات باشد. این نوع از شکستگی مهرهای در زنان مسن، میتواند باعث کوتاه شدن آن و خم شدن کمر شود. این اختلال (کیفوز یا گوژپشتی نامیده میشود ) واکنش شدید ستون فقرات است که باعث میشود که شانهها به سمت جلو خم شده و قسمت فوقانی کمر بزرگتر و خمیده به نظر برسد.
علت دیگر شکستگی مهرههای کمر، بیماری متاستاتیک است. شکستگی فشاری ستون فقرات که بدون علت مشخص یا عوامل جزئی بروز میکند، میتواند اولین نشانه از سرطان تشخیص داده نشده، باشد که تا ستون فقرات کشیده شده است. سرطان باعث از بین رفتن بخشی از مهرههای کمر میشود که استخوان را تا زمان متلاشی شدن آن، تضعیف میکند.
علائم
اگر شکستگی ناشی از آسیب با فشار زیاد و ناگهانی باشد، در قسمت کمر درد شدیدی در کمر، پاها و بازوها احساس خواهید کرد. همچنین اگر شکستگی به اعصاب ستون فقرات آسیب وارد کند، در این نواحی، احساس ضعف یا بیحسی خواهید داشت. متلاشی شدن استخوان، تدریجی رخ میدهد، مانند شکستگی ناشی از نازک شدن استخوان، که درد آن بطور معمول خفیفتر خواهد بود. تا زمانی که استخوان بطورکامل بشکند، دردی احساس نمیشود.
تشخیص
پیش از تشخیص بیماری توسط پزشک و طراحی طراح درمان، سابقه کامل پزشکی و معاینات جسمانی لازم است که انجام شود. عوامل درونی بسیاری وجود دارد که میتواند منجر به درد شود. پس از اینکه پزشک نظر خود را درباره علت درد ارائه داد، تعدای از تستهای تشخیصی نیز پیشنهاد میشود.
سابقه پزشکی
از شما درخصوص سابقه کامل بیماری سوال میشود. پزشک سوالات بیشتری در ارتباط با اطلاعات ارائه شده شما، میپرسد.
برخی از سوالات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- در کدام ناحیه احساس درد دارید؟ شدت آن چقدر است؟
- آیا درد به دیگر بخشهای بدن نیز کشیده میشود؟
- چه عواملی درد را تشدید یا تسکین میدهد؟
- آیا هنگام ادرار یا مدفوع با مشکل مواجه هستید؟
معاینات جسمانی
پزشک پس از دریافت سابقه پزشکی، معاینات پزشکی انجام میدهد. مشکلات عصبی به ندرت رخ میدهد، به جز بیماران جوانی که دچار آسیبهای جدی مانند تصادف با ماشین، شدهاند.
اگر احتمال شکستگی در نظر گرفته شود، انجام تصویربرداری اشعه ایکس از ستون فقرات، بطور معمول وجود آن را تایید خواهد کرد. تصویربرداری اشعه ایکس یک روند بدون درد است که از مواد رادیواکتیو برای گرفتن تصاویر از استخوان استفاده میکند. اشعه ایکس استخوانها را نشان میدهد اما بافتها نرم را نشان نمیدهد، از این رو هنگامی از تصویربرداری اشعه ایکس استفاده میشود که احتمال شکستگی وجود داشته باشد.
اگر شکستگی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است درخواست سیتی اسکن دهد تا اطمینان حاصل کند که شکستگی ثابت است. سیتی اسکن یک آزمایش تصویربرداری اشعه ایکس است که شبیه به ام آر آی و تصویربرداری عادی اشعه ایکس است، زیرا می تواند استخوانها و بافتها نرم را نشان دهد.
آزمایشات اعصاب نیز ممکن است پیشنهاد داده شود. اینکار به پزشک این امکان را میدهد که واکنشهای عصبی بیمار مانند، دریافت عکسالعملها، عضلات و احساس را آزمایش کند.
اگر احتمال درگیری اعصاب در شکستگی وجود داشته باشد، یا در صورتی که درمورد علت درد ابهاماتی وجود داشته باشد، ممکن است که انجام ام آر آی درخواست داده شود. ام آرآی یک آزمایش نسبتاً جدید است که از ردایواکتیو استفاده نمیکند.
اسکن هستهای استخوان، یک تست تشخیصی دیگر است که ممکن است پزشک درخواست انجام آن را نیز بدهد. این آزمایش برای تعیین زمان شکستگی بکار میرود. اگر شکستگی قدیمی است و شکستگیهایی وجود داشته باشد که بهبود یافتهاند، میتواند نشان دهنده این مسئله باشد که پوکی استخوان (بیماری نازک شدن استخوان) منجر به ایجاد شکستگی میشود.
درمان
درمان متداول برای شکستگیهای فشاری مهرههای کمر در ناحیه سینه شامل موارد زیر است: داروهای مسکن، کاهش فعالیت و استفاده از بریس. در موارد نادر، انجام جراحی نیز لازم است.
داروهای مسکن
داروهای خفیف مسکن هنگامی که به درستی مصرف شود، میتواند درد را تسکین دهد. با این حال، به یاد داشته باشید که داروها به درمان شکستگی کمکی نمیکند. این داروها تنها درد را کنترل میکنند.
کاهش فعالیت
باید فعالیتهای عادی خود را محدود کنید. بهتر است از انجام فعالیتها یا ورزشهای شدید خودداری کنید. بطور قطع لازم است که از بلند کردن اجسام سنگین و هرکار دیگری که ممکن است فشار زیادی به مهرههای شکسته شده وارد کند، خودداری کنید. در بیماران سالمند، پزشک ممکن است استراحت مطلق تجویز کند. استخوانهای افراد مسن برای بهبودی، نیاز به زمان بیشتری دارند و عمدتاً نازکتر و ضعیفتر از استخوانهای افراد جوان هستند. مراقبتهایی را که برای دیگر شکستگیهای استخوانی انجام میدهید، با دقت و جدیت تمام برای این شکستگی نیز انجام دهید.
استفاده از بریس
نوع متداول دیگری از درمان برای برخی از انواع شکستگیهای فشاری مهره کمر، استفاده از بریس است. پزشک ممکن است کمربند طبی کمر را تجویز کند (اغلب ارتز نامیده میشود). این بریس برای درمان شکستگی فشاری مهرههای کمر بکار میرود که جهت پیشگیری از خم شدن بیمار به سمت جلو طراحی شده است. این بریس از فشار بیش از حد روی ستون فقرات (به معنای کشش یا راست شدن بیش از حد طبیعی) پیشگیری میکند و این افزایش فشار را از روی بدنه مهرههای شکسته شده، برمیدارد و امکان بهبودی مهره را فراهم میکند. همچنین از مهره محافظت کرده و از متلاشی شدن بیشتر آن جلوگیری میکند.
شکستگیهای مهرههای کمر معمولاً برای بهبودی کامل به سه ماه زمان نیاز دارند. تصویربرداری اشعه ایکس به احتمال زیاد بصورت ماهانه انجام میشود تا روند بهبودی بررسی شود.
جراحی
جراحی برای اصلاح شکستگیهای فشاری مهرهها کمر به ندرت لازم است. جراحی یا فیکسیشن داخلی برای شکستگیهای مهرههای کمر، در صورتی در نظر گرفته میشود که شواهدی از عدم ثبات جدی و ناگهانی ستون فقرات وجود داشته باشد. به عنوان مثال، اگر شکستگی منجر به ازدست دادن ۵۰ درصد از ارتفاع بدنه مهرهها شود، ممکن است انجام جراحی لازم باشد، تا از آسیب احتمالی شدید به اعصاب ستون فقرات جلوگیری شود.
روشهای قدامی
هنگامی که برای کاهش فشار روی نخاع، لازم است جراحی انجام شود، جراح، عمل جراحی از قسمت پیشین ستون فقرات را پیشنهاد میدهد. در طول این روش قدامی، برشی در قفسه سینه ایجاد میشود تا جراح بتواند قسمت پیشین ستون فقرات را ببیند و محل مهره شکسته، را مشخص کند. هنگامی که مهره شکسته شده را پیدا کردند، تکههای استخوان را خارج میکنند تا فشار روی نخاع کاسته شود. زمانی که این کار انجام گرفت، بطور معمول، عمل فیوژن ستون فقرات انجام میشود.
روش خلفی
در برخی موارد، یک عمل برای تثبیت مهره شکسته شده بکار میرود که از طریق برشی در کمر انجام میشود. این روش جراحی، به جراح این امکان را میدهد تا از پیچها و میلههای فلزی برای نگهداری مهرهها در راستای مناسب خود در طول روند بهبودی شکستگی مهره، استفاده کند. روش خلفی در مواردی که فشار زیادی روی نخاع وجود دارد، بسیار کارآمد است، و با این روش، جراح تلاش میکند تا از متلاشی شدن بیشتر مهره شکسته شده، جلوگیری کند.
فیوژن ستون فقرات کمر
جراحی ستون فقرات بطور آشکار یک جراحی خطیر و جدی است. به دلیل خطرات و عوارض مرتبط با جراحی ستون فقرات، جراحی تثبیت داخلی، تنها در مواردی که بسیار حاد است، انجام میشود.
عوارض
عوارض میتواند شامل دردهای متعاقب آن و آسیبهای پس از آن باشد که به جراحی بیشتری نیاز پیدا میکند. بهتر است قبل از جراحی درباره عوارض مرتبط با جراحی با پزشک صحبت کنید. فقط پزشک میتواند شرایط را ارزیابی کرده و درباره خطرات هر درمان پزشکی که پیشنهاد میدهد، شما را مطلع کند.
عوارض خاص متعددی ممکن است هنگام شکستگی فشاری مهره کمر، رخ دهد. اگر عوارضی را مشاهده کردید یا به وجود آن مشکوک هستید، فوراً با پزشک مشورت کنید.
عدم ثبات بخشهای مهره کمر
اگر شکستگی منجر به متلاشی شدن بیشتر از ۵۰ درصد از بدنه مهره شود، خطر عدم ثبات بخشهای مهره کمر وجود دارد. بخشهای ستون فقرات از دو مهره تشکیل شده که توسط رباطها به هم متصل شدهاند و یک دیسک نرم آنها را از هم جدا میکند. مفصل فاست بین دو مهره قرار میگیرد و به آنها امکان حرکت میدهد و سوراخ بین مهره، فضایی را برای ریشه عصب فراهم میکند تا آزادانه از نخاع تا دیگر قسمتهای بدن حرکت کند. هنگامی که همه این بخشها به درستی عمل کنند، تمامی بخشهای ستون فقرات به هم متصل هستند تا یک ساختار کاملاً قوی بسازند که ستون فقرات نامیده میشود. هنگامی که یکی از این بخشها از بین برود، متلاشی شود تا جایی که عدم ثبات ایجاد کند، درد و مشکلاتی را در آن ناحیه در پی دارد. سرانجام این عدم ثبات، منجر به فرسایش سریعتر ستون فقرات در این ناحیه میشود.
ناهنجاری کیفوز یا گوژپشتی
گرچه انتظار میرود که ستون فقرات سینهای انحنا داشته باشد (کیفوز)، اگر این انحنا در ستون فقرات سینهای ، بیش از ۴۰ تا ۴۵ درجه باشد، غیرطبیعی اطلاق میشود. گاهی اوقات این ناهنجاری به عنوان قوز کمر یا گوژپشتی توصیف میشود.
عوارض عصبی
اگر این شکستگی مهره باعث شود که بخشی از بدنه مهره روی نخاع فشار وارد شود، این عصبها میتوانند تحت تاثیر این فشار قرار بگیرند. بین نخاع و لبه کانال نخاعی مقداری فضا وجود دارد. با این حال، اگر تکههای شکسته شده بدنه مهره، به درون کانال ستون فقرات فشار وارد کند، این فضا ممکن است کاهش یابد.
این عصبها نیز هنگامی که فضای موجود برای آنها کاهش مییابد، مقداری از تحرک خود را از دست میدهند. این مسئله موجب آسیب و التهاب عصبها میشود. به این مشکل تنگی مجرای ستون فقرات میگویند.
تنگی مجرای ستون فقرات کمر
تمامی عوارضی که عنوان شد، میتواند منجر به نیاز بیمار به جراحی شود، تا فشار روی نخاع کاهش یابد، یا ستون فقرات ثبات پیدا کند. ممکن است برای کاهش درد و یا خطر مشکلات عصبی، جراحی لازم باشد.
سوالات متداول
اگر مهره کمر شکسته شود، چه اتفاقی رخ میدهد؟
آسیبها ممکن است از کشیدگی خفیف رباط و عضله، تا شکستگی و دررفتگی مهرههای استخوانی، و آسیبهای مهلک نخاعی را شامل شود. با توجه به شدت آسیب، ممکن است علائمی مانند درد، ایجاد مشکل در راه رفتن یا عدم توانایی در حرکت دادن بازوها یا پاها (فلجی) بروز کند.
آیا شکستگی مهرههای کمر خطرناک است؟
شکستگی – دررفتگی ستون فقرات کمر و سینهای به دلیل ضرباتی با شدت بسیار زیاد ایجاد میشود. این آسیبها میتوانند بسیار بیثبات باشند که اغلب منجر به آسیبهای عصبی یا نخاعی ستون فقرات جدی شوند. این آسیبها نیاز به ثباتبخشی از طریق جراحی دارند. انتخاب زمان مناسب جراحی اغلب کار پیچیده ای است.
شکستگی کمر چگونه درمان میشود؟
اکثر شکستگیها با داروهای مسکن، کاهش فعالیت بدن، داروهایی برای تثبیت حجم استخوان و استفاده از بریس کمر برای به حداقل رساندن حرکت در طول روند بهبودی، درمان میشود. اکثر افراد میتوانند فعالیتهای روزانه خود را از سربگیرند. تعدادی از افراد نیز به درمانهای بیشتری مانند جراحی نیاز دارند.
شکستگی مهرههای کمر چگونه درمان می شود؟
اکثریت موارد شکستگیهای استخوان با مصرف داروهای مسکن، محدود کردن فعالیت، داروهایی برای تثبیت حجم استخوان و بکارگیری بریس کمر برای کاهش حرکت در طول دوران ترمیم، بهبود مییابد. اکثر افراد میتوانند فعالیت روزانه خود را دوباره انجام دهند. برخی نیز به درمانهای بیشتری مانند جراحی نیاز دارند.
