ساق پا دارای سه استخوان است (استخوان ران و استخوان درشت نی و استخوان فیبولا در قسمت پایینی پا) که میتواند دچار شکستگی شود. هنگامی که یک شکستگی، قسمتهای انتهایی استخوان را که بخشی از مفصل ران، زانو و مچ پا است، درگیر کند، شکستگی پیچیدهتر است. بعد از شکستگی پا، بیمار ابتدا توسط یک پزشک معاینه میشود و سپس پزشک در مورد گزینهی درمان تصمیم میگیرد. در برخی موارد، درمان استخوانهای شکسته پا میتواند با بی حرکت کردن پا در آتل یا گچ انجام شود و در برخی موارد به عمل جراحی نیاز است. مداخله جراحی شامل استفاده از پین، پیچ یا میلهی فلزی برای ثابت نگه داشتن قطعات شکستگی است. چه شما آتل کرده باشید یا جراحی انجام داده باشید، فیزیوتراپی مهمترین قسمت بعد از درمان شماست.
پزشکان اغلب فیزیوتراپی را پس از تراز شدن استخوان توصیه میکنند تا فرایند بهبود را تسریع کنند. درمان فیزیوتراپی شامل الکتروتراپی، تکنیکهای حرکتی مفصل و تمریناتی است که به تقویت استخوان و بافت اطراف کمک میکند. این فرآیند با تسریع بهبودی، کاهش درد و تورم، و بهبود دامنه حرکتی به بیمار کمک میکند. در مراحل مختلف دوره نقاهت، فیزیوتراپیست درمانکننده درگیر خواهد بود.
فیزیوتراپی بخش مهمی از برنامه توانبخشی هر بیمار پس از شکستن استخوان است، اما برای افراد فعال که میخواهند به بهبودی کامل برگردند، این بسیار مهمتر است. اطمینان از بهبود صحیح استخوان برای جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد یا بهبود ناهنجاریها بسیار مهم است. متخصصین فیزیوتراپی در کلینیک امید فعالیتهای خاص فیزیوتراپی را در پی شکستگی پا یا هرگونه شکستگی استخوان دیگر مانند آموزش راه رفتن، کاهش تورم و تمرینات برای بیماران در نظر میگیرند. در صورت نیاز، نوعی از آتل یا بریس بعد از شکستگی پا توصیه میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی فیزیوتراپی شکستگی پا و دریافت نوبت در کلینیک امید با شماره تلفنهای ۰۲۱۶۶۰۱۵۲۱۱ – ۰۲۱۶۶۰۱۴۱۵۸ تماس حاصل فرمایید.
علت انواع شکستگی پا
این قسمت شکستگیهای مستقیم سه استخوان بلند پا را شرح میدهد.
شکستگی استخوان ران
استخوان ران بسیار قوی است، بنابراین شکستن این استخوان در افراد سالم به نیروی زیادی نیاز دارد. استخوان ران معمولاً در اثر ضربه شدید، خصوصاً در تصادفات اتومبیل، تصادفات صنعتی، سقوط از مکانهای بلند یا زخمهای ناشی از اسلحه به ران اتفاق میافتد. اگر ضربه یا افتادگی کم ضربه باعث شکستگی استخوان ران شود، این ممکن است نشانه ضعیف شدن استخوان ران در اثر بیماری مانند پوکی استخوان یا سرطان باشد. شکستگی استخوان ران احتمال ایجاد عوارض خطرناک، گاهی تهدید کننده زندگی، مانند خونریزی قابل توجه در داخل ران، با از دست دادن یک چهارم خون یا بیشتر را دارد. شکستگی استخوان ران همچنین ممکن است باعث ایجاد لخته خون در رگهای بزرگ ران شود. اگر این لختهها آزاد شده و از طریق جریان خون عبور کنند، ممکن است سرانجام در ریهها قرار بگیرند و یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام آمبولی ریوی ایجاد کنند. در میان کودکان، شکستگی استخوان ران به دلیل سقوط از یک مکان بلند، مانند یک درخت یا بالای سرسره، اتفاق میافتد. در بزرگسالان، این آسیبها معمولاً مربوط به تصادفات وسایل نقلیه موتوری (چه به عنوان مسافر و چه عابر پیاده) یا ضربه در حین کار است. در سالهای اخیر تعداد شکستگی استخوان ران در اثر زخمهای ناشی از گلوله افزایش یافته است.
شکستگی استخوان درشت نی
استخوان ران (رشت نی) بزرگتر از دو استخوان ساق پا است. شکست استخوان درشت نی، مانند شکست استخوان ران، اغلب به دلیل آسیب مستقیم و ضربه شدید، به خصوص در تصادفات رانندگی، رخ میدهد. با این حال، اگر قسمت پایینی پا به طور کامل خم شده یا پیچ خورده باشد، استخوان درشت نی نیز ممکن است به دلیل ضربه کم شکستگی را تجربه کند.
از بین تمام استخوانهای بلند بدن، استخوان درشت نی بیشترین شکستگی را دارد و در هنگام شکستگی بیشتر از همه شکسته میشود. این امر احتمال آلودگی باکتریایی و عفونت در محل شکستگی را بسیار افزایش میدهد. همچنین ممکن است از بهبود طبیعی جلوگیری کند. انتهای شکاف استخوان درشت نی میتواند به اعصاب و رگهای خونی نزدیک بریده شدگی و به بافتهای نرم داخل ساق پا آسیب جدی برساند.
در ۷۵ تا ۸۵ درصد بیماران مبتلا به شکستگی استخوان درشت نی، استخوان فیبولا (استخوان نازک در قسمت خارجی ساق پا) نیز شکسته است.
شکستگی فیبولا
فیبولا به موازات درشت نی در قسمت خارجی ساق پا حرکت میکند، اما کوچکتر است. استخوان فیبولا معمولاً همزمان با استخوان درشت نی شکسته میشود. هنگامی که فقط استخوان فیبولا دچار شکستگی میشود، معمولاً به دلیل ضربه مستقیم به کنار ساق پا یا خم شدن شدید کنار مچ پا یا زانوهاست. وقتی فقط یک استخوان شکسته شود، معمولاً عوارض طولانی مدت ایجاد نمیکند. به ندرت، هنگامی که قسمتهای استخوان شکسته به دلیل آسیب دیدگی به طور قابل توجهی از هم جدا شوند، ممکن است یکی از اعصاب پا آسیب ببیند و باعث افتادگی پا شود (وضعیتی که پا در مچ پا لنگیده آویزان میشود و هنگام راه رفتن روی زمین میکشد).
علائم
علائم شکستگی پا شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد، تورم، حساسیت و کبودی در پا
- عدم توانایی تحمل وزن بر روی پای آسیب دیده شما
- ناتوانی در حرکت دادن ران یا زانوی خود در طرف آسیب دیده
- اگر شکستگی باعث ترک در پوست شود، قسمتهای قابل توجهی از شکستگی استخوان دیده میشود
- تغییر شکل در پایین ساق پا
- تراز یا قرارگیری غیر عادی پای شما در سمت آسیب دیده
تشخیص
پزشک شما پای آسیب دیده شما را، میزان تورم، تغییر شکل، سایش، کبودی و حساسیت را بررسی میکند. برای کمک به تعیین اینکه آیا یک لبه تیز استخوان شکسته به عروق خونی یا اعصاب پای شما آسیب رسانده است، پزشک همچنین ضربانها را در طول پای آسیب دیده شما احساس میکند، نحوه پاسخ شما به لمس را ارزیابی میکند و قدرت عضلانی طبیعی را در شما بررسی میکند. اگر معاینه بدنی نشان دهد که ممکن است رگهای پا یا رگهای بزرگ شما آسیب دیده باشد، پزشک آزمایشهای تخصصی به نام سونوگرافی داپلر را برای اندازه گیری دقیقتر جریان خون پا تجویز میکند.
برای تأیید محل و شدت شکستگی، و بررسی شکستگیها و دررفتگیهای واضح در مفاصل اطراف، از پای شما عکس ایکس گرفته میشود.
چگونه فیزیوتراپی به شکستگی پا کمک میکند؟
فیزیوتراپیستها میتوانند نوع خاصی از شکستگی یا دررفتگی پای شما را تشخیص دهند. گاهی اوقات، این فقط با انجام اسکن اشعه ایکس یا MRI ممکن است. در صورت لزوم فیزیوتراپیست شما میتواند این ارجاع را برای شما کامل کند.
پس از آن، فیزیوتراپیست شما را در روند بازگشت به زندگی عادی و فعالیتهای معمول خود راهنمایی میکند.
مرحله اول درمان شکستگی پا با فیزیوتراپی
اولین مرحله در درمان شکستگی پا با فیزیوتراپی بهبود التهاب و بی حرکتی است. اگر یک استخوان شکسته قصد حرکت داشته باشد، در ۲ هفته اول حرکت میکند و بنابراین مرحله اول حیاتی است. در طی این مرحله، بدن شما همچنین به حفظ دامنه حرکت و قدرت عضلات اطراف شکست کمک میکند. این ممکن است به معنای یک دوره زمانی در آتل بند باشد تا اطمینان حاصل شود که استخوانها جابجا نخواهند شد و مراحل اولیه ترمیم استخوان میتواند رخ دهد.
مرحله دوم درمان شکستگی پا با فیزیوتراپی
مرحله دوم درمان شکستگی با فیزیوتراپی، افزایش تدریجی دامنه حرکات پا است. یکی از بزرگترین محدودیتهای بعد از شکستگی پا، سفتی در خم شدن پا (یا حرکت زانو به سمت جلو بالای انگشتان پا) است و این هدف اولیه شما و فیزیوتراپ خواهد بود. در این مرحله ممکن است دوباره بتوانید راه برود، اما معمولاً با عصا یا واکر. برای محافظت از پا در این در این مرحله تمریناتی وجود دارد که میتوانید با استفاده از بند (یا باندهای مقاومت) برای کمک به افزایش دامنه حرکت شروع کنید.
در جلسات با فیزیوتراپیست خود، میتوانید در میان سایر روشهای درمانی، ماساژ، سوزن خشک و تحریک مفصل را در این مرحله برای کمک به افزایش دامنه حرکت انتظار داشته باشید. میتوانید انتظار داشته باشید که این مرحله بین ۴ تا ۶ هفته یا بیشتر در استراحتهای شدید ادامه داشته باشد.
مرحله سوم درمان شکستگی پا با فیزیوتراپی
مرحله سوم بازگشت تدریجی به تقویت عضلات پا است. اگر هنوز تحمل وزن کامل بدن خود را ندارید، این زمانی است که میتوانید انتظار داشته باشید بدون عصا یا سایر دستگاههای بی حرکت کردن پا باشید. شما تمرینات تقویت تحمل وزن کامل را مانند بلند کردن پاشنه پا یا اسکات شروع میکنید و در صورت تأیید به راه رفتن، پرش یا حتی آهسته دویدن برمیگردید. ممکن است شما برای انجام برخی تمرینات خاص برای مدت زمانی به باشگاه بدنسازی بروید یا از سایر وسایل در چ خانه برای افزایش مقاومت پا استفاده کنید.
مرحله نهایی
مرحله نهایی توان بخشی پای شکسته شما بازگشت به ورزش یا یک فعالیت خاص است. این امر احتمالاً از ۶-۸ هفته پس از وقفه اولیه اتفاق میافتد و به میزان بهبودی استخوانها و پیشرفت شما در سه مرحله قبلی بستگی خواهد داشت. بدن شما احتمالاً شما را در آزمون بازگشت به ورزش و آزمایش حرکات خاصی که در ابتدا باعث آسیب دیدگی شده اند، قرار میدهد. بسته به شرایط شما، متخصص فیزیوتراپی ممکن است یک برنامه آب درمانی را پیشنهاد دهد. این کار اغلب منجر به چند هفته تمرین کامل و بدون محدودیت برای بهبود تناسب اندام و همچنین اطمینان به شما میشود که بدانید میتوانید در سطح قبل از آسیب دیدگی به ورزش انتخابی خود برگردید.
چه مدت باید برای شکستگی استخوان فیزیوتراپی انجام دهید؟
هر شکستگی متفاوت است و میزان بهبودی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. شکستگی به طور کلی در حدود ۶ تا ۸ هفته ادامه دارد و شما باید ۱۲ هفته پس از شکستگی به حالت طبیعی خود برگردید. توانبخشی فیزیوتراپی به طور معمول باید حدود ۶ تا ۸ هفته طول بکشد، اما برنامه شما بسته به مورد شما ممکن است کمی کوتاه تر یا طولانی تر باشد.
درمانهای خانگی: برای کمک به بهبود سریع شکستگی چه کاری میتوان در خانه انجام داد؟
برخی از درمانهای خانگی برای مفاصل سفت و دردناک پس از بهبود شکستگی میتواند استفاده از کیسههای آب گرم یا پد های گرم کننده در منطقه آسیب دیده باشد که ممکن است گردش خون را بهبود بخشیده و مفاصل را انعطاف پذیرتر کند. سایر درمانها عبارتند از:
- ورزشهای کششی که به طور منظم انجام میشوند، انعطاف پذیری مفاصل و عضلات را بهبود میبخشند.
- کمپرس یخ یا استفاده از بستههای یخ روی قسمت متورم به مدت ۵-۱۰ دقیقه درد را تسکین میدهد و ممکن است به کاهش التهاب کمک کند.
- اگر جای زخمی وجود داشته باشد که پس از جراحی به پوست چسبیده باشد، ماساژ ناحیه با روغن ممکن است کمک کند.
استفاده از اندام آسیب دیده در فعالیتهای روزمره در خانه ممکن است به بازیابی سریعتر عملکرد آن پس از بهبود شکستگی کمک کند. به عنوان مثال، خمیر ورز دادن ممکن است به حرکت مفصل مچ دست و انگشتان، پس از شکستگی مچ دست یا انگشت، کمک کند. بالا رفتن و پایین آمدن از پلهها ممکن است به حرکت مچ پا بعد از شکستگی مفصل مچ پا کمک کند.
