PRP یا پلاسمای غنی شده از پلاکت، شامل اجزای ترمیم کننده‌ی بافت های آسیب دیده‌ی بدن است. غلظت بالای پلاکت موجود در PRP میتواند فاکتورهای رشد موردنیاز برای ترمیم و بازسازی بافت را تأمین کند. این پروتئین‌های فعال روند بهبودی بافت های همبند را آغاز کرده، رگ زایی را تحریک کرده و روند ترمیم را سریع‌تر می‌کنند. PRP روش جدیدی است که برای درمان برخی عارضه‌های ارتوپدی استفاده می‌شود. این روش میتواند برای درمان مشکلات شانه نیز موثر باشد، از جمله آرتروز شانه، پارگی روتاتور کاف و کپسولیت چسبنده (شانه یخ زده).
تزریق پی آر پی چگونه به درمان درد شانه کمک می‌کند؟
PRP ماده‌ای طبیعی است که از بدن گرفته می‌شود و دارای غلظت بالایی از فاکتورهای رشد و دیگر مواد ترمیم کننده‌ی بافت است که می‌توانند برای درمان بسیاری از آسیب‌های مفصلی و علائم آن‌ها مثل درد شانه مفید باشند. PRP روند طبیعی‌ترمیم در بدن را تحریک کرده و با گذر زمان به کاهش التهاب، ترمیم بافت های آسیب دیده و نهایتاً کاهش درد مفصلی منجر می‌شود. در واقع این روش معمولاً برای ورزشکاران به منظور جلوگیری از عمل جراحی و بهبود سریع‌تر انجام می‌شود.
تزریق PRP به شانه چه مزایایی دارد؟
پی آر پی با هدف کاهش التهاب، تسکین درد، تسریع بهبودی، افزایش تولید کلاژن به منظور داشتن پوستی باطراوت، تقویت گردش خون به منظور حمایت از روندترمیم و تولید سلول‌های بنیادی برای بازسازی بافت ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش با تحریک روند طبیعی‌ترمیم در بدن، بهبود بافت ها را تسریع می‌کند.تزریق پی آر پی روشی کم تهاجمی بوده و در صورت انجام توسط پزشک باتجربه و آموزش دیده میتواند بسیار ساده باشد. این روش نیازمند گرفتن خون از بیمار و سپس تغلیظ پلاکت‌های آن خواهد بود. پس از آن مایع ایجاد شده که غلظت بالایی از پلاکت را دارد به بیمار تزریق خواهد شد. این روش میتواند برای افرادی که کاندید جراحی مفاصل بوده ولی تمایلی به انجام این کار ندارند به عنوان روش جایگزین مورد استفاده قرار بگیرد.
آمادگی‌های لازم برای پی آر پی شانه
سه هفته قبل: قطع مصرف هرگونه داروی استروئیدی
هفته‌ی قبل: از مصرف ایبوپروفن، آسپرین و هرگونه داروی ضدالتهاب خودداری کنید. مصرف داروهای ضدانعقاد، مکمل‌های گیاهی و ویتامین‌های تاثیرگذار بر انعقاد خون را نیز متوقف کنید. در صورت نگرانی در مورد داروهای خود با پزشک مشورت کنید.
روز قبل: مقدار زیادی آب بنوشید، غذای سالم بخورید و به مقدار کافی بخوابید.
روز درمان: آب کافی بنوشید و غذای مقوی بخورید.
مراحل تزریق پی آر پی (PRP) به شانه
تزریق PRP در مطب پزشک انجام شده و حدوداً ۳۰ دقیقه زمان میبرد. در زمان تزریق پی آر پی مقداری خون از شما گرفته شده و در سانتریفیوژ قرار داده می‌شود. این دستگاه خون را به اجزای مختلف آن تقسیم می‌کند.یکی از اجزای خون پلاکت‌ها و سلول‌های بنیادی بوده که پس از جداسازی به مفصل، تاندون یا رباط آسیب دیده و دردناک تزریق می‌شوند. بسته به محل تزریق ممکن است استفاده از دستگاه سونوگرافی برای تزریق دقیق لازم باشد.
مراقبت‌های بعد از پی آر پی شانه
- محل تزریق را تمیز و خشک نکه داشته و آن را پانسمان کنید. می‌توانید پس از تزریق دوش بگیرید. ممکن است به مدت ۳ تا ۷ روز شاهد مقداری تورم و کبودی موضعی باشید.
- از گذاشتن یخ بر روی محل تزریق خودداری کنید. تورم بخشی از روند التهابی‌ترمیم خواهد بود.
- از هر ۲۰ بیمار ۱ نفر شاهد گرم شدن شدید محل تزریق خواهد بود که در اثر تحریک شدید سیستم ایمنی ایجاد می‌شود. این مشکل میتواند باعث درد و تورم شدید شود که معمولاً در عرض چند روز از بین می‌رود. در صورت نیاز می‌توانید هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار به مدت ۲۰ دقیقه از یخ در محل تزریق استفاده کنید. همچنین می‌توانید از داروهای مسکن مثل استامینوفن، ترامادول و کدئین استفاده کنید.
- از مصرف داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، ملوکسیکام و سلکوکسیب به مدت ۴ روز قبل از تزریق و تا ۷ روز پس از آن خودداری کنید. به طور ایده آل بهتر است تا ۶ هفته پس از درمان این داروها را مصرف نکنید.
- آسپرین یک داروی ضدالتهاب ضعیف است و تداخل زیادی با PRP ایجاد نخواهد کرد. در صورت امکان از مصرف آسپرین خودداری کنید مگر اینکه برای عارضه‌های قلبی شما تجویز شده باشد.
- به مدت ۲ تا ۳ روز پس از تزریق استراحت کنید و از انجام هرگونه فعالیت فیزیکی به غیر از کارهای سبک روزمره (حمام، لباس پوشیدن، آشپزی و غیره) خودداری کنید.
- از انجام حرکات تکراری و بلند کردن، هل دادن و کشیدن اجسام خودداری کنید.
دوره‌ی نقاهت پس از تزریق پی آر پی بسته به محل تزریق و نوع آسیب شما ممکن است متفاوت باشد. برای مثال تزریق به مفاصل نسبت به تاندون، رباط و عضله درد کمتر و بهبودی سریع‌تری خواهد داشت. از آن جایی که تزریق پی آر پی باعث تسریع روند بهبودی می‌شود ممکن است بلافاصله پس از تزریق متوجه اثر درمانی آن نشوید.
خطرات و عوارض تزریق PRP به شانه
ممکن است پس از تزریق در محل احساس درد داشته باشید که معمولاً موقتی است. با این حال در برخی از موارد ممکن است این درد در عمق بافت احساس شود.با وجود اینکه تزریق پی آر پی با وسایل کاملاً استریل انجام می‌شود همچنان خطر بروز عفونت وجود داشته ولی نادر خواهد بود.بدن برخی از افراد سرم خود را رد کرده و نسبت به تزریق آن واکنش آلرژیک نشان می‌دهد که در موارد نادر میتواند منجر به آنافیلاکسی شده و خطرناک باشد. این واکنش زمانی ایجاد می‌شود که بدن نسبت به یک ماده‌ی خارجی واکنش بیش از حد نشان دهد با این حال احتمال بروز شوک آنافیلاکسی بسیار پایین خواهد بود چراکه در این روش از سرم خود بیمار استفاده می‌شود.پوست محل تزریق ممکن است به طور موقت کبود شود.ممکن است پس از تزریق PRP بهبودی در محل حاصل نشود. واکنش همه‌ی افراد نسبت به این روش یکسان نبوده و ممکن است درد مفصلی در برخی از افراد باقی بماند. در برخی از بیماران تزریق پی آر پی میتواند تا مدتی درد را تشدید کند ولی با گذشت زمان درد بهبود خواهد یافت.
عوارض تزریق پی آر پی به شانه
تزریق PRP (پلاسمای غنی از پلاکت) به شانه معمولاً یک روش ایمن است، اما ممکن است عوارض جانبی یا عوارضی نیز داشته باشد. عوارض ممکن شامل:
- درد و التهاب در محل تزریق: این ممکن است پس از تزریق طبیعی باشد و معمولاً به‌طور موقت است.
- تورم: ممکن است در ناحیه تزریق تورم ایجاد شود که معمولاً بعد از چند روز کاهش می‌یابد.
- کبودی: کبودی در محل تزریق ممکن است ظاهر شود، اما معمولاً به تدریج بهبود می‌یابد.
- عفونت: در هر نوع تزریق، خطر عفونت وجود دارد، هرچند که در مورد PRP بسیار نادر است.
- التهاب شدید: در برخی از افراد ممکن است التهاب بیشتری نسبت به دیگران ایجاد شود.
- واکنش‌های آلرژیک: اگرچه نادر است، ممکن است برخی افراد به مواد مورد استفاده در فرایند واکنش نشان دهند.
- عدم بهبود: ممکن است برای برخی از بیماران، درمان بی‌نتیجه باشد و هیچ بهبودی در علائم مشاهده نشود.
قبل از درمان، مهم است با پزشک خود در مورد خطرات و عوارض احتمالی مشورت کنید. پزشکان معمولاً با انجام ارزیابی‌های لازم و بررسی تاریخچه پزشکی بیماران، به کاهش خطر این عوارض کمک می‌کنند.
پیشگیری از عوارض پی آر پی شانه
برای پیشگیری از عوارض درمان با پی آر پی (پلاسمای غنی از پلاکت) در شانه، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
- انتخاب پزشک با تجربه: از یک پزشک یا متخصص دارای تجربه در انجام درمان‌های PRP استفاده کنید. مشاوره با پزشکان متخصص در زمینه پزشکی ورزشی یا ارتوپدی مهم است.
- تشخیص صحیح: درمان PRP باید بر اساس تشخیص دقیق و ارزیابی کامل شرایط شما انجام شود. اطمینان حاصل کنید که علت درد شانه خود را به درستی شناسایی کرده‌اید.
- آزمایش‌های قبل از درمان: برخی آزمایش‌ها (مانند بررسی زمان انعقاد خون و عفونت‌ها) می‌توانند به تشخیص خطرات احتمالی کمک کنند.
- رعایت شرایط بهداشتی: در هنگام جمع‌آوری و آماده‌سازی PRP، رعایت تمهیدات بهداشتی اهمیت دارد تا خطر عفونت کاهش یابد.
- توصیه‌های پس از درمان: دستورات پزشک را دقیقاً دنبال کنید. بعد از تزریق PRP ممکن است تحرک محدود شود یا فعالیتهای خاصی از شما درخواست شود.
- خودمراقبتی: از قرار گرفتن در معرض فشار زیاد یا فعالیتهای سنگین در روزهای اول پس از درمان خودداری کنید.
- نظارت بر علائم: به هرگونه علائم غیرمعمول مانند درد شدید، تورم یا علائم عفونت (مثل تب) توجه کنید و در صورت بروز این علائم بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
- آگاهی از عوارض جانبی ممکن: با عوارض جانبی احتمالی نظیر درد، تورم، کبودی و عفونت آشنا باشید و شرایط خود را زیر نظر داشته باشید.
- پیگیری درمان: ویزیت‌های پیگیری با پزشک خود را فراموش نکنید تا پیشرفت و وضعیت شما مورد بررسی قرار گیرد.
با رعایت این نکات، می‌توانید خطر عوارض ناشی از درمان PRP را کاهش دهید و بهترین نتایج را از این درمان بگیرید.
هزینه PRP شانه
هزینه تزریق پی آر پی به شانه به تعداد دفعات تزریق، حجم پی آر پی مورد نیاز و محل تزریق بستگی دارد. علاوه بر عوامل ذکر شده میزان تجربه و مهارت پزشک، تجهیزات مورد استفاده و محل کلینیک هم از عوامل تأثیر گذار بر این هزینه هستند.
سؤالات متداول
آیا تزریق پی آر پی به شانه خطرناک است؟
تزریق PRP روشی بسیار ایمن است. این ماده دارو نبوده بلکه از خون بیمار گرفته شده و به محل آسیب تزریق می‌شود درنتیجه خطر بروز واکنش منفی و یا انتقال بیماری وجود نخواهد داشت.
آیا پی آر پی شانه در درمان روتاتور کاف مؤثر است؟
تزریق PRP میتواند برای پارگی روتاتور کاف که در اثر فعالیتهای تکراری، ضربه و یا تخریب مزمن ایجاد شده است مفید باشد. پارگی روتاتور کاف ممکن است در هر سنی ایجاد شده و باعث درد شانه و محدودیت حرکتی شود. تزریق پی آر پی میتواند روند طبیعی بهبودی را تقویت کرده و پارگی را ترمیم کند.
تزریق پی آر پی به شانه چقدر زمان میبرد؟
هر بار پی آر پی شانه کمتر از یک ساعت زمان میبرد.
برای درمان درد شانه چند بار تزریق پی آر پی لازم است؟
اکثر افراد به ۳ جلسه‌ی درمانی با فاصله‌ی ۴ تا ۶ هفته نیاز خواهند داشت تا نتایج مطلوب حاصل شود. در برخی از موارد تزریق چهارم نیز لازم خواهد بود.
پی آر پی شانه چقدر موفقیت آمیز است؟
به طور کلی حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط شانه با کمک این روش درمان شده و تا سال‌های طولانی نیاز آن‌ها به جراحی تعویض مفصل برطرف می‌شود.
آیا پی آر پی شانه دردناک است؟
تزریق داخل مفصلی باعث ناراحتی خفیفی خواهد شد و بیماران پس از پایان تزریق معمولاً متعجب می‌شوند. تزریق به برخی تاندون‌ها دردناک‌تر خواهد بود.