گرفتگی عضلات به طور متداول در روزمره بسیاری از افراد رخ میدهد، اما در بسیاری از موارد نیاز به نگرانی و درمان ویژه ندارد. با این حال، مواردی وجود دارند که گرفتگی عضلات میتواند مزاحمت آفرین شده و منجر به درد و ناراحتی قابل توجهی شود، حتی باعث مختل شدن تحرک و عملکرد طبیعی روزمره شود.
گرفتگی عضلات میتواند به صورت کوتاه مدت، مانند چند ثانیه یا چند دقیقه در روز، و در موارد شدید تا مدت طولانی ادامه یابد. گرفتگی عضلات به طور دقیق میتواند به عنوان انقباضات غیرارادی عضلانی تعریف شود (همچنین به عنوان اسپاسم نیز شناخته میشود). در واقع، تقریباً همه افراد در طول زندگی خود تجربه گرفتگی عضلات را خواهند کرد، اما این معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.
به خوشبختی، در اکثر موارد میتوان از گرفتگی عضلات به طور مؤثری پیشگیری کرد، اگرچه البته دلایلی وجود دارد که ممکن است هرگز حس نشوند یا گرفتگیهایی که به نظر بیدلیل رخ میدهند. آیا میخواهید در مورد گرفتگی عضلات بیشتر بدانید؟ برای کسب اطلاعات بیشتر، در زیر مطالعه کنید.
برای درمان کاهش اسپاسم عضلات، دانستن علت گرفتگی عضلات میتواند در جلوگیری از شرایطی که باعث گرفتگی عضلات میشوند، موثر باشد. یک فیزیوتراپیست حرفهای در کلینیک امید بسته به شرایط اسپاسم و بدن شما، یک برنامه درمانی خاص را تعیین میکند. آنها ممکن است از شما بخواهند که برای جلوگیری از گرفتگی عضلات در آینده، تمرینات کششی ملایمی را انجام دهید. اگر گرفتگی عضله در اثر آسیبدیدگی باشد، باید آسیب را درمان کرد تا از تشکیل گرههای عضلانی جلوگیری شود. گرههای عضلانی دردناکتر و ترمیم آن دشوارتر است. ماساژ درمانی ممکن است به عنوان یک روش درمانی برای درمان گرههای عضلانی یا نقاط تحریک کننده مورد استفاده قرار گیرد، که ممکن است شامل تمرینات فیزیوتراپی، گرما و سرما درمانی، اولتراسوند، تحریک الکتریکی و تزریق نقطه ماشهای باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی فیزیوتراپی برای درمان گرفتگی عضلات در کلینیک امید و یا برای رزرو نوبت در این مرکز با شماره تلفنهای ۰۲۱۶۶۰۱۴۱۵۸ – ۰۲۱۶۶۰۱۵۲۱۱ تماس حاصل فرمایید.
دلایل گرفتگی عضلات
همانطور که قبلاً اشاره شد، روشهای مشخصی برای کاهش احتمال گرفتگی عضلات وجود دارد، زیرا پیدایش این گرفتگیها معمولاً از الگوی از پیش تعیین شده پیروی میکنند. علل شایع معمولاً شامل موارد زیر است:
آسیب
گرفتگی عضلانی که به دنبال آسیبدیدگی اتفاق میافتد معمولاً به عنوان مکانیسم محافظتی عمل میکند تا از فعالیت فعالانه ناحیه آسیبدیده در طی فعالیت روزانه جلوگیری کند. به عنوان مثال، اگر در استخوان خود دچار شکستگی خط مو شدهاید، ممکن است دچار گرفتگی بیش از حد نرمال عضلات ساق پا شوید. این امر شما را از حرکت زیاد خسته میکند و زمان کافی برای بهبودی ایجاد میکند.
استفاده بیش از حد از عضلات
این نوع گرفتگیها معمولاً ورزشکاران را آزار میدهند و معمولاً در نتیجه فرسودگی گروههای عضلانی ایجاد میشوند. با شروع فرسودگی، اسید لاکتیک و سایر مواد زائد در عضلات جمع میشوند. در حالی که این سطح بالا است، اما انقباض طبیعی عضله مختل میشود که با احساس خستگی عمومی رخ میدهد. گرفتگیهایی که در نتیجه استفاده بیش ازحد اتفاق میافتد معمولاً خیلی سریع ظرف یک یا دو روز با استراحت کافی رفع میشود.
عدم فعالیت
گرفتگی عضلات پس از یک دوره کم تحرکی بسیار مانند هنگام خواب، شایع است که احتمالاً بسیاری از افراد در طول زندگی خود تجربه کردهاند. احساس انقباض ناخودآگاه طول عضلات ساق پا در هنگام خواب (با کشش انگشتان پا)، که فقط با درد طاقتفرسا بیدار میشوید، احتمالاً یکی از یادآوریهای خوب شما نیست.
اگرچه در این موارد علت خاصی برای گرفتگی عضله وجود ندارد، اما به احتمال زیاد به دلیل عدم فعالیت طولانی مدت و به دنبال آن انقباض ناگهانی عضله است.
کمبود آب بدن
بار دیگر، ورزشکاران مستعد ابتلا به گرفتگی عضلانی هستند که در نتیجه کم آبی ایجاد میشود، زیرا تعادل مایعات نقش مهمی در انقباض طبیعی عضلات دارد. با از بین رفتن مایعات به شکل عرق، غلظت الکترولیتها در خون نیز تغییر میکند. سدیم ممکن است با از دست رفتن آب دفع شود و باعث عدم تعادل تأثیر تحریکی و مهاری بر روی اعصاب شود و منجر به اسپاسم و در نتیجه گرفتگی عضلات شود.
به همین دلیل ممکن است ورزشکاران استقامتی را مشاهده کنید که در حین فعالیت خود از نوشیدنیهای الکترولیتی بنوشند تا از گرفتگی عضلانی شناخته شدهای که ممکن است رخ دهد جلوگیری کند.
سطح کلسیم یا منیزیم خون مختل شده
کمبود هر یک از این مواد معدنی مهم منجر به تحریک بیش از حد اعصاب متصل به عضلات میشود. نتیجه این کار گرفتگی سریع این اعصاب، اسپاسم و گرفتگی عضلات گروه آسیبدیده است. گرفتگی عضلانی که در نتیجه سطح پایین کلسیم و منیزیم خون اتفاق میافتد بیشتر در افراد مسن، زنان بارداری که نیاز بیشتری به این مواد معدنی دارند و افرادی که موارد پزشکی بر جذب و فراهمی زیستی این مواد مغذی دارند، تأثیر میگذارد.
سطح پایین پتاسیم
احتمالاً متعجب شده اید که چرا پتاسیم را برای همیشه نادیده گرفتیم و این به دلیل یک باور غلط رایج در مورد سطح پایین پتاسیم است. در حالی که کمبود خفیف پتاسیم میتواند باعث گرفتگی عضلات شود، اما بیشتر با ضعف عضلانی تعمیم یافته همراه است.
کزاز
کزاز یک بیماری جدی تهدید کننده زندگی است که با تحریک بیش ازحد اعصاب مشخص میشود و منجر به گرفتگی عضلانی عمیق در سراسر بدن میشود. علت اصلی آن ارگانیسم باکتریایی به نام سالمونلا تیفی است که به خون دسترسی پیدا کرده و سموم آزاد میکند. خوشبختانه امروزه اکثر افراد علیه کزاز واکسینه شدهاند، بنابراین احتمال ابتلا به کزاز کم است.
علائم گرفتگی عضلات
درد حاد
انقباض عضلانی ناگهانی و طولانی مدت همراه با گرفتگی عضلات بسیار دردناک است و میتوان آن را با احساسی که هنگامی که کار میکنید و عضله شما از خستگی میسوزد مقایسه کرد. حالا تصور کنید که احساس طولانیتر شود؟ این در واقع احساس درد، ناشی از گرفتگی عضلات است.
انقباض عضله
گرفتگی عضلات حتی از نظر بصری نیز قابل توجه است، با توجه به این که درصد بالایی از چربی بدن روی عضلات را پوشش نمیدهد. در واقع میتوانید انقباض قابل مشاهده عضله را مشاهده کنید، به این صورت که عضله آسیبدیده یک طرف بسیار سفت و جمع و جورتر از طرف دیگر در حالت استراحت به نظر میرسد.
تورم قابل مشاهده
گرفتگی عضلانی که به نظر میرسد ملتهب است یا معمولاً در اثر آسیبدیدگی همراه با اختلال در جریان خون طبیعی عضله مورد نظر است. همچنین ممکن است این ناحیه بسیار نرم باشد، شاید گرمتر از حد معمول باشد و حتی قرمز به نظر برسد. برای شما بسیار مهم است که در صورت مشاهده این مسئله به پزشک مراجعه کنید، زیرا احتمالاً آسیب قابل توجهی رخ دادهاست.
درمان گرفتگی عضلات
در حالی که بهترین راه برای درمان گرفتگی عضلات، حل و فصل مسائل مختلفی است که در وهله اول ممکن است باعث بروز آنها شود، اما دانستن آنچه میتوانید به طور فعال برای به حداقل رساندن وقوع انجام دهید، بهترین کار بعدی است. درمانهای مناسب برای گرفتگی عضلات شامل موارد زیر است:
کشش عضله
از آنجا که گرفتگی عضله به دلیل انقباض غیرارادی عضله ایجاد میشود، تلاش فعال برای کشش یا کشش عضله میتواند به رفع گرفتگی کمک کند. به عنوان مثال، گرفتگی عضلات ساق پا که متداولترین نوع تجربه شده توسط افراد است، با کشش عضلات ساق پا برطرف میشود. این کار را میتوانید با قرار دادن یک تخته کوتاه روی زمین و قراردادن انگشتان پا در لبه تخته با پاشنه روی زمین انجام دهید. این برای مقابله با انقباضی است که ممکن است اتفاق افتاده باشد، به عنوان مثال هنگامی که خواب هستید و ناخواسته انگشتان پا را به سمت پایین حرکت میدهید، باعث انقباض عضله و ایجاد گرفتگی میشود.
ماساژ و کاربرد گرما
استفاده از بطری آب گرم به عضله آسیبدیده و ماساژ آرام ناحیه نیز میتواند به رفع گرفتگی شدید کمک کند. ممکن است تسکین سریع نداشته باشد، اما قطعاً یک روش ایمن برای درمان گرفتگی عضلات است.
اطمینان از برآورده شدن نیازهای تغذیهای
اطمینان از مصرف انواع غذاهای حاوی کلسیم، منیزیم و پتاسیم کافی یک راه عالی برای جلوگیری از گرفتگی است زیرا در صورت بروز، مشکلات زیادی برای رفع آن نخواهند داشت. اطمینان از مصرف این مواد معدنی احتمال بروز عصب نسبت به تحریک پذیری را کاهش میدهد و احتمال انقباضات غیر ارادی را کاهش میدهد. استفاده از نوشیدنیهای الکترولیتهای آبرسانی حاوی سدیم و پتاسیم ممکن است برای جلوگیری سریع از گرفتگی عضلات در صورت بروز علائم کوچک (مانند اسپاسم) مفید باشد. اگر شما یک ورزشکار هستید، این از اهمیت ویژهای برخوردار است.
شل کنندههای عضلانی
این غالباً برای درمان گرفتگی عضلات در نتیجه آسیبدیدگی استفاده میشود و باعث تسکین کوتاه مدت میشود. البته اگر مشکوک به آسیبدیدگی باشید یا به طور مثبت شناسایی شود، این موارد باید توسط پزشک تجویز شود.
