کف پاهای ما مانند ضربه‌گیرهای حیاتی و حائز اهمیتی برای بدن عمل می‌کنند. در طول روز و شب، هنگام راه رفتن و حرکت، پاها وزن بدن ما را تحمل می‌کنند و به همین دلیل، درد کف پا می‌تواند زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد. در واقع، ۷۷٪ از افراد بالغ با درد کف پا روبرو شده‌اند که این درد باعث مشکل در انجام وظایف روزمره آن‌ها می‌شود.
چه عواملی باعث ایجاد درد در کف پا می‌شود؟ دانستن بیشتر در مورد آناتومی پایتان به شما کمک می‌کند که بدانید چگونه با مشکلاتی مانند فاسئیت پلانتار یا التهاب کف پا، متاتارسالژی و نوروپاتی در کف پا کنار بیایید.
برای دریافت مشاوره درباره‌‌ی درمان درد کف پا و یا برای رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفن‌های ۶۶۰۱۵۲۱۱ - ۶۶۰۱۵۲۱۷ - ۶۶۰۱۴۱۵۸ تماس حاصل فرمایید.
دلایل احتمالی
کف پاها، اندامی نسبتاً پیچیده است که شامل ۲۶ استخوان، ۳۰ مفصل و تقریباً ۱۰۰ عضله و رباط می‌باشند. هر یک از این اجزاء آناتومیک، از انگشتان پا گرفته تا تاندون آشیل، به شما کمک می‌کند تا به صورت صاف و متعادل بایستید.
در یک پا سالم، استخوان‌ها، مفاصل و تاندون‌های مختلف با هم همکاری می‌کنند تا فشار ناشی از گام‌های شما را جذب کنند. اما وقوع آسیب یا مشکل در کف پا می‌تواند بسیار دردناک باشد، زیرا کف پا مسئولیت تحمل وزن کل بدن را بر عهده دارد و این باعث تحریک و ایجاد درد در کف پا در هنگام ایستادن می‌شود.
فاسئیت پلانتار (التهاب تاندون کف پا)
فاسیت پلانتار یکی از شایع‌ترین عواملی است که می‌تواند درد در کف پا را ایجاد کند. وقتی کف پا ورم می‌کند، بافتی که در امتداد قوس کف پا (بین پاشنه و انگشتان پا) قرار دارد، التهاب می‌کند. این التهاب می‌تواند منجر به درد شدید و تیرکشنده در پاشنه یا پایین پا شود.
افرادی که از کفش‌هایی استفاده می‌کنند که پشتیبانی ناکافی در ناحیه قوس کف پا دارند، یا افرادی که به طور طولانی روی سطوح سخت قدم می‌زنند یا ایستاده‌اند، یا حتی کسانی که برهنه قدم می‌زنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به فاسیت پلانتار هستند.
علایم فاسیت پلانتار (التهاب تاندون کف پا) معمولاً در صبح یا بعد از مدتی استراحت، شدت می‌یابد. هنگامی که از خواب بیدار می‌شوید و از تختخواب بیرون می‌رود، ممکن است درد شدیدی در پاشنه یا دیگر قسمت‌های پایین پا احساس کنید. انجام تمرینات کششی نرم، استفاده از کولر یا گرما و انجام ورزش‌های با ضربه کم (هنگامی که پا در تماس با زمین است) مانند پیاده‌روی، می‌تواند به کاهش این درد کمک کند.
متاتارسالژی یا درد زیر پنجه پا
متاتارسالژی یکی دیگر از دلایل احتمالی درد کف پا شما است. بیماران مبتلا به متاتارسالژی اغلب درد و التهابی را در توپی زیر انگشتان پای خود، درست در پشت انگشتان، گزارش می‌کنند. چه عواملی باعث این ناراحتی می‌شود؟ متاتارسالژیا می‌تواند از طریق فعالیت‌هایی با برخورد زیاد، مانند پرش یا دویدن، ایجاد شود که می‌تواند باعث تحریک فشار در انتهای پاها شود.
در یک مطالعه در زمینه‌ی پزشکی نشان داده شد که ۸۰٪ از افراد در دوره‌ای از زندگی خود متاتارسالژی را تجربه کرده‌اند. بسیاری از بیماران گزارش می‌کنند که دردهای خفیف تا متوسطی که به خاطر متاتارسالژی دارند، پس از استراحت دادن به پاها و استفاده از کفی طبی در کفش، برطرف می‌شود.
نوروپاتی محیطی
درد کف پا را می‌توان به سیستم عصبی بدن نیز نسبت داد. در حالی که التهاب بافتی باعث متاتارسالژی و فاسئیت پلانتار می‌شود، میلیون‌ها نفر دچار درد عصبی در پاهای خود می‌شوند.
درمان و شناسایی درد عصبی یا نوروپاتی ممکن است نسبت به سایر بیماری‌های کف پا پیچیده‌تر باشد. در نوروپاتی، سیستم عصبی بیمار یا آسیب دیده است و یا در حال ضعیف شدن است.
سیستم عصبی ما پا و انگشتان پا را به مغزمان متصل می‌کند و سیگنال‌هایی را در سراسر بدن انتقال می‌دهد که به ما امکان حرکت و احساس در انگشتان پا را می‌دهد. گاهی اوقات، یک آسیب یا بیماری می‌تواند این سیگنال‌ها را با مشکلاتی مواجه کند و منجر به بروز درد در این ناحیه شود.
درد عصب محیطی می‌تواند به صورت احساس گزگز، سوزش یا احساس سوزن سوزن شدن بروز کند.
نوروما
نوروما به دلیل التهاب یا بزرگ شدن اعصاب دیجیتال یا انگشتی است. این اعصاب تا پایین کف پا کشیده می‌شوند و به انگشتان حس می‌دهند. همان کارهایی که باعث می‌شود فرد دچار متاتارسالژی شود، می‌تواند باعث ایجاد یک نوروم نیز شود. این شامل فعالیت‌هایی است که در آن‌ها از کف پا بیش از حد استفاده می‌شود، مانند دویدن، پوشیدن کفش بدون پشتیبانی مناسب یا پوشیدن کفش خیلی پاشنه بلند. بیماران مبتلا به نوروم ممکن است احساس کنند که یک سنگریزه یا جسم خارجی در امتداد پایین پا وجود دارد که معمولاً بین انگشتان دوم و سوم یا سوم و چهارم احساس می‌شود. این عارضه معمولاً با بی‌حسی / گزگز / سوزش دو انگشت مجاور همراه است.
سزاموئیدیت یا شکستگی استرسی سزاموئید
سزاموئیدها، دو استخوان کوچک در زیر توپی انگشت شست پا هستند. آن‌ها به عملکرد تاندونی که انگشت شست را خم می‌کند کمک می‌کنند. این استخوان‌ها می‌توانند متحمل بار بیش از حد شده و ملتهب شوند و در نتیجه باعث درد و تورم در کف پا گردند. اگر بار وارده بیش از حد باشد، ممکن است شکستگی استرسی در این استخوان‌ها ایجاد شود. آسیب دیدن این استخوان‌ها باعث بروز دردی مستقیم در پایین انگشت شست پا می‌شود.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید؟
در بعضی از افراد، درد کف پایشان در طی چند روز برطرف نمی‌شود؛ اما افراد دیگر با درد مزمن کف پا کنار می‌آیند. هر نوع درد در کف پا که مانع از ادامه زندگی روزمره شما شود، دلیل بالقوه‌ای برای نگرانی و مراجعه به پزشک است.
مراجعه:
- درد جدیدی که بیش از چند روز طول می‌کشد.
- دردی که مانع راه رفتن شما می‌شود.
- سرگیجه یا حالت تهوع مربوط به درد کف پا (که می‌تواند نشان دهنده شکستگی استخوان باشد)
- تب یا تورم مربوط به درد کف پا (که می‌تواند نشان دهنده عفونت باشد)
- تصادف یا آسیب دیدگی که می‌تواند باعث درد کف پا شود.
- بدتر شدن درد مزمن در کف پا
تشخیص
پزشک معالج احتمالاً با معاینه فیزیکی شروع به شناسایی علت درد کف پا می‌کند. در طول معاینه فیزیکی، پزشک سعی می‌کند هرگونه محل حساسیت یا تحریک پذیری را مشخص کند.
کف پایتان را شاید لمس کند و از شما بخواهد که انگشتان پایتان را بکشید و راه رفتن‌تان را مشاهده کند. پزشک همچنین به دنبال هرگونه نشانه‌ای از التهاب یا تورم، کبودی، رشد ناخن‌ها در گوشت پا یا آسیب‌های دیگری خواهد بود که ممکن است در بروز درد کف پایتان نقش داشته باشند.
پس از معاینه‌ی فیزیکی، پزشک ممکن است شما را به یک پزشک متخصص پا و مچ پا مانند متخصص بیماری‌های پا (پودیاتریست) یا متخصص ارتوپدی ارجاع دهد. متخصصان بیماری‌های پا در تشخیص و درمان درد کف پا تخصص دارند. در صورت مشکوک بودن به شکستگی استخوان یا سایر مشکلات اسکلتی، پزشک متخصص پا ممکن است معاینات عکسبرداری مانند رادیولوژی را تجویز کند و در صورت تجویز کفی و کفش طبی اسکن سه بعدی کف پا لازم است.
درمان
برای درمان درد کف پا، پزشک معالج شما ممکن است چندین تغییر در سبک زندگی، مصرف برخی داروها یا روش‌های درمانی را به شما توصیه کند. از جمله:
- حفظ و یا رسیدن به وزن متناسب. وزن ایده‌آلی داشته باشید، به طوری که باعث فشار بیش از حد بر بافت تاندون و فاسیای کف پا نشود.
- در حالی که برخی از غذاها به عنوان دارویی معجزه آسا برای اختلالات التهابی مانند فاسئیت پلانتار معرفی شده‌اند، اما هیچ ماده‌ی غذایی به عنوان درمان مطمئن برای درد کف پا ثابت نشده است. با این وجود، یک رژیم غذایی سالم و ضد التهابی می‌تواند روند درمانی را که پزشک در نظر گرفته است تکمیل کند.
- غذاهای حاوی زردچوبه، آب لیمو و آنتی‌اکسیدان‌ها ممکن است به کاهش التهاب بدن مانند تورم در کف پا کمک کنند.
- از کمپرس یخ استفاده کنید. کمپرس یخ باید به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه، ۳ یا ۴ بار در روز در ناحیه دردناک کف پا قرار داده شود. روش دیگر ماساژ یخ است. برای این ماساژ، یک لیوان کاغذی پر از آب را در فریز قرار دهید تا یخ بزند و سپس آن را به مدت ۵-۷ دقیقه روی منطقه‌ی دردناک بغلتانید. انجام منظم این کار می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند.
- شاید برای برخی از بیماران، درمان‌های مکمل یا جایگزینی مانند طب سوزنی موجب تسکین درد موقتی در کف پاهایشان شود. محققان علوم پزشکی دریافته‌اند که الکترواکوپانکچر خصوصاً می‌تواند به تسکین دردهای فاسئیت پلانتار کمک کند.
- برای جلوگیری از آسیب دیدگی و کشیدن تاندون‌های کف پا در آینده، بیماران می‌توانند از کفی‌های طبی یا کفش‌هایی با پشتیبانی مناسب و راحت استفاده کنند. پیاده‌روی و انجام کشش‌های دقیق می‌تواند پاها را بعد از آسیب تقویت کند، اما بیماران باید از دویدن بیش از حد، پرش یا انجام فعالیت‌های با شدت زیاد (با برخورد زیاد) که ممکن است بر درد آن‌ها بیفزاید، اجتناب کنند.
- کفش‌تان را عوض کنید. پوشیدن کفش‌های کهنه می‌تواند مشکلاتی را برای پاها ایجاد کند. کفش‌ها را باید قبل از از بین رفتن بالشتک و تکیه‌گاه تعویض کرد. اگر دونده هستید، باید کفش‌های خود را پس از هر ۸۰۰ کیلومتر استفاده عوض کنید.
- پزشک ممکن است به شما توصیه کند از داروهای مسکن بدون نسخه مانند تایلنول (استامینوفن) استفاده کنید. نگه داشتن کمپرس سرد یا گرم روی پا نیز ممکن است به کاهش تورم کمک کند. با این حال، اگر دچار درد مزمن، متوسط تا شدیدی در کف پا هستید، ممکن است به یک داروی قوی‌تری برای کمک به کاهش دردتان نیاز داشته باشید.
- برای بیمارانی که دچار مشکلات جدی‌تری در پا هستند، پزشک ممکن است داروهای اپیوئید مانند اکسی کدون یا هیدروکدون را توصیه کند. برای جلوگیری از اعتیاد به این داروها، از این داروها فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید و همیشه قبل از انجام یک درمان یا رژیم جدید با پزشک خود مشورت کنید.
- کشش. انجام تمرینات ساده در خانه می‌تواند به کشش فاشیای کف پا و سایر عضلات مانند عضلات ساق پا و همچنین تاندون آشیل کمک کند. انجام کشش‌هایی در انگشتان پا، عضله‌ی پشت ساق پا و انجام کشش‌های با استفاده از حوله در ابتدای صبح و سپس چندین بار در طول روز می‌تواند بسیار مفید باشد. کشش حوله شامل کشیدن دو سر حوله رول شده است که در زیر قسمت‌های توپی زیر انگشتان پا قرار گرفته است.
- تزریق کورتیزون در صورت عدم موفقیت در درمان‌های محافظه‌کارانه برای فاسئیت پلانتار، سزاموئیدیت و نوروم توصیه می‌شود.
