چرا استفاده از بریس پس از آسیب نخاعی ضروری است؟ زمانی که یک شخص آسیب نخاعی میبیند، ممکن است اختلالاتی در ستون فقرات کمر و گردن ایجاد شود و عملکرد حرکتی دست و پاهای بیمار تحت تأثیر قرار بگیرد. اما چگونه این اتفاق میافتد؟
نخاع و مهرههای اطراف آن یک ساختار پیچیده و حساس را تشکیل میدهند که بخش جدایی ناپذیری از ساختار انسانی است. به طور ساده، نخاع عملکرد اصلی انتقال پیامها به مغز و از مغز به سراسر بدن را بر عهده دارد. مغز سیگنالهای مربوط به ایستادن، نشستن و راه رفتن را به نخاع ارسال میکند. آسیب به نخاع میتواند تأثیر زیادی بر روی فرد و توانایی عملکرد او داشته باشد. در صورت آسیب به ستون فقرات، مهم است که ناحیه آسیب دیده ثابت و بیحرکت باشد تا به آن زمانی برای بهبود و ترمیم بدهیم. یکی از تجهیزات پزشکی مهم که معمولاً برای مدیریت آسیب نخاعی استفاده میشود، بریس است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی بریس ضایعه نخاعی و یا رزرو نوبت در کلینیک امید با شماره تلفنهای ۰۲۱۶۶۰۱۵۲۱۷ – ۰۲۱۶۶۰۱۴۱۵۸ تماس حاصل فرمایید.
علت آسیب نخاعی
دلایل زیادی برای ایجاد ضایعه نخاعی وجود دارد. آسیبدیدگیهای رایج در هنگام خم شدن یا فشرده شدن ناحیه ستون فقرات یا گردن رخ میدهد. این آسیب دیدگیها میتواند در موارد زیر ایجاد شده باشد:
آسیبهای هنگام تولد، که معمولاً بر نخاع و اعصاب ناحیه گردن تأثیر میگذارد
- افتادن
- حوادث وسایل نقلیه موتوری. این موارد میتواند زمانی باشد که شخصی سوار اتومبیل شود یا به عنوان عابر پیاده با یک ماشین تصادف کرده باشد.
- آسیبهای ورزشی
- حوادث غواصی
- حوادث ترامپولین
- خشونت. این مورد شامل آسیبهای نافذی است که طناب عصبی کمر را سوراخ میکند، مانند شلیک گلوله و زخمهای چاقو.
تأثیر بد آسیب نخاعی
اثرات آسیب نخاعی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن حرکت
- از دست دادن احساس
- از دست دادن کنترل روده و یا کنترل مثانه
- اعمال یا اسپاسم های اغراق آمیز
- درد یا احساس سوزش شدید
انواع بریس برای ضایعه نخاعی
بریسهای مناسب پس از آسیب نخاعی کمر و گردن عبارتند از:
حالو بریس (Halo Brace) یا بریس گردنی
در نگاه اول، یک بریس گردنی کاملاً به عنوان یک وسیله برای جلوگیری از حرکت گردن است. این بریس از یک حلقه فلزی تشکیل شده است که بدون دست زدن به اطراف جمجمه فوقانی میچرخد. در نقاط مختلف اطراف این حلقه سوراخهایی برای قرار دادن سنجاقهایی وجود دارد که برای بستن بریس بر روی جمجمه استفاده میشود. یک جلیقه پلاستیکی سفت و سبک اما در اطراف و قفسه سینه قرار میگیرد. چهار میله از حلقه فلزی عبور کرده و به این جلیقه متصل میشوند. به طور معمول یک آستر قابل شستشو برای جلیقه وجود دارد که میتواند برداشته شود و تمیز شود. بریس حالو به این صورت طراحی شده است:
• سر بیمار را بی حرکت و در یک راستای مناسب قرار میدهد تا آسیب دیدگی بهترین بهبودی را داشته باشد.
• اطمینان حاصل کنید که عضلات اطراف گردن پشتیبانی میشوند.
بریس گردنی برای این است که بیمار نتواند گردن خود را به عقب و جلو یا از یک طرف به آن طرف حرکت دهد. بسته به میزان آسیب دیدگی معمولاً برای ۶ تا ۱۲ هفته پوشیده میشود.
بریس کلامشل (clamshell) : بریس ستون فقرات و توراسیک
بریس کلامشل، بریسی است که برای ثابت نگه داشتن قسمت سینهای (قفسه سینه) ستون فقرات شما استفاده میشود. این بدان معناست که بخشی از ستون فقرات در قفسه سینه شما حرکت نخواهد کرد و در موقعیت صحیح باقی خواهد ماند. این بریس اجازه میدهد ستون فقرات و رباطهای آسیب دیده شما بهبود یابد. این بریس باعث میشود که ستون فقرات شما خم نشود (به جلو حرکت نکند)، کشیده نشود (به سمت عقب خم نشود) یا چرخش (چرخیدن) نداشته باشد. بریس کلامشل ممکن است کل نیم تنه شما (سینه تا کمر) یا فقط بخشی از تنه شما را در بر بگیرد. این مهم است زیرا ماندن در رختخواب ممکن است باعث بروز بسیاری از زخمهای فشاری، لخته شدن خون و سایر مشکلات سلامتی شود. بریس ستون فقرات و توراسیک به شما امکان میدهد از رختخواب بلند شوید و زودتر حرکت کنید.
ستون فقرات و توراسیک کاملاً محکم روی کمر، سینه و باسن شما قرار میگیرد، مانند اینکه گچ در بازو یا پا داشته باشید. از قطعات پلاستیکی جلو و عقب تشکیل شده است که به سینه شما قالب میشوند. دو قطعه با کف پوشانده شده اند و با تسمهها به هم متصل شده اند. سوراخهایی در این دو قطعه وجود دارد که به شما در خنک نگه داشتن کمک میکند. بریس ستون فقرات و توراسیک ممکن است کل نیم تنه شما (سینه تا کمر) یا فقط بخشی از تنه شما را در بر بگیرد.
TLSO به طور معمول یک طرح تاشو دو تکه است. همچنین ممکن است یک قطعه منفرد باشد که در قسمت جلوی آن روزنه ای وجود داشته باشد. TLSO از زیر استخوانهای کولار تا لگن گسترش مییابد. برای تثبیت ستون فقرات بعد از جراحی یا در صورت شکستگی ستون فقرات برای بهبود و کاهش درد استفاده میشود.
بریس ستون فقرات ارتز کمری – ساکرال شما (LSO)
بریس کمری – ساکرال (LSO) شما به کنترل و پشتیبانی از وضعیت نخاعی کمک میکند، به کاهش درد کمک میکند، از آسیب بیشتر جلوگیری میکند و باعث تسریع روند بهبودی شما میشود. این بریس به شما یادآوری میکند که کمر خود را به حالت ایستاده و صاف نگه دارید. این بریس ها اغلب برای درمان شکستگی های فشاری یا شکستگی در قسمت جلوی ستون فقرات یا بعد از جراحی ستون فقرات تجویز میشود.
بریس شما را از خم شدن به جلو بازمی دارد. هنگام شروع حرکت به موقعیتهایی که باید از آنها اجتناب کنید، باید ناراحت کننده باشد. شما باید بتوانید بسیاری از فعالیتهای عادی را خودتان انجام دهید یا با کمک مراقبان یا ابزارهای خاص انجام دهید. از پزشک یا متخصص کار درمانی خود (OT) راهنماییهای دقیق بخواهید.
بریس دست پس از آسیب ضایعه نخاعی و محدود شدن دامنهی حرکتی دست
آسیب نخاعی میتواند کمترین ضعف و تا حد فلج کامل را در سطوح مختلف بدن برجای بگذارد. وقتی طناب عصبی در سطح شانه یا بالاتر از آن آسیب دید، بازوها و دستها همراه با تنه و اندام تحتانی تحت تأثیر قرار میگیرند. از دست دادن حرکت دست و انگشت ممکن است عملکرد دست را به شدت محدود کند. استفاده از اسپلنت ها یا بریس های مناسب و قرارگیری مناسب ستون فقرات میتوانند عملکرد و استقلال در فعالیتهای روزانه را تا حد زیادی بهبود بخشند.
چندین آتل به موقعیت مچ دست و انگشت شست کمک میکند به طوری که حتی با کمترین حرکت، عملکرد دست امکان پذیر است. آتل ThumSaver برای قرار دادن انگشت شست برای بهبود حرکاتی مثل نیشگون گرفتن و گرفتن اشیا توصیه میشود. آتل انگشت Oval-8 ممکن است برای تثبیت انگشتان برای عملکرد بهتر دست مفید باشد.
انواع بریسهای پایین تنه پس از آسیب ضایعه نخاعی و محدود شدن دامنهی حرکتی پا
آسیب نخاعی به سلولهای عصبی آسیب میرساند و میتواند از انتقال سیگنالهای حرکتی مغز به عضلات جلوگیری کند. همچنین این گونه آسیبها میتواند سیگنالهایی را که به ماهیچهها میرسند، مختل کند و باعث شود عضلات به خودی خود بپرند و حرکت داشته باشند. بنابراین، یک بریس مخصوص ضایعه نخاعی میتواند ضعف بدنی را برداشته و انعطاف پذیری در پاها، باسن و تنه و همچنین در دستها و بازوها ایجاد کند. آسیب میتواند به سیگنالهای عصبی احساس (حسی) آسیب برساند و آنها را مختل کند، به طوری که قسمتهایی از بدن بدون احساس باشند یا احساسات غیر طبیعی مانند سوزش یا گزگز داشته باشند. هر یک از این مشکلات میتواند به سختی راه رفتن منجر شود.
بنابراین نوع مناسبی از بریس پا برای بیمار آسیب نخاعی توصیه میشود:
انواع بریس ها:
- ارتز مچ پا-زانو (AFO)
- ارتز زانو-مچ پا-پا (KAFO)
- ارتز مفصل ران-مچ پا-مچ پا (HKAFO)
- ارتز واکنشی کف پا برای افرادی که زانو دارند و هنگام راه رفتن لنگ میزنند
- سوپرا- مالئولارارتوزیس (SMO) فقط در مچ پا برای جلوگیری از ”چرخاندن مچ پا” استفاده میشود
بریس ها ممکن است از پلاستیک و فلز ساخته شوند، یا فقط پلاستیک یا الیاف کربن باشند. آنها ممکن است از نوع بریس های “موجود در کالای پزشکی” باشند، یا ممکن است توسط متخصص ارتوپدی (ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی متخصص در بریس ها) ساخته شوند تا متناسب با شما باشد. برخی از طرحهای جدید ارتز مچ پا و پا، مانند بریس های “قوس جانبی”، سعی میکنند افراد بیشتری را با شکل سبک، قوی و بازتر از قبل ساخته شوند.
توصیه میشود برای تعیین بهترین بریس برای شما توسط درمانگر یا متخصص ارتوپدی ارزیابی شوید، به خصوص اگر نمی توانید احساس کنید که کدام بریس برایش شما مناسب تر است.
همیشه مطمئن شوید که پوست خود را قبل از قرار دادن بریس و بعد از برداشتن آن، به دنبال قسمتهای قرمز شده روی پوست خود یا زخمهای باز شده بررسی میکنید. اگر بریس باعث زخم فشاری شده است، آن را دیگر نپوشید تا زمانی که درمانگر یا متخصص ارتوپدی بتواند آن را برای شما اصلاح کند.
